WYBRANE ZASTOSOWANIA METOD FUNKCJONALNEJ ANALIZY DANYCH W EKONOMII

ISBN:  978-83-68219-24-1

stron: 140

format: B5

oprawa: miękka

rok wydania: 2025

Monografia prezentuje, w jaki sposób funkcjonalną analizę danych można zastosować w przypadku niektórych zagadnień ekonomicznych. Aby przedstawić te możliwości, najpierw opisano, czym są dane funkcjonalne i zaprezentowano narzędzia służące do analizy tego typu danych. Zdefiniowano głębię, głębię dla danych funkcjonalnych oraz głębię lokalną. Pokazano, jak można wykrywać pewne typy odstających obserwacji funkcjonalnych. Zaprezentowano także outliergram służący do wykrywania funkcjonalnych obserwacji odstających ze względu na kształt oraz funkcjonalny wykres pudełkowy, będący rozszerzoną wersją klasycznego wykresu pudełkowego na dane funkcjonalne. Następnie na wybranych przykładach pokazano, jak zastosować przedstawione koncepcje statystyczne do badania zagadnień ekonomicznych. Na przykładzie miasta Krakowa, w którym w 2019 roku wprowadzono zakaz ogrzewania lokali paliwami stałymi, rozważano wpływ miejskiej polityki proekologicznej na dobrobyt społeczny. Analiza trajektorii charakteryzujących zanieczyszczenia powietrza pozwoliła zbadać różne kształty krzywych obrazujących zanieczyszczenia, a tym samym – zbadać różnicę rozkładów empirycznych charakteryzujących zanieczyszczenie powietrza przed wprowadzeniem i po wprowadzeniu nowych regulacji prawnych. W centrum rozważań ekonomicznych znajduje się analiza przyczynowości, ponieważ w przypadku zjawisk socjoekonomicznych pozwala na pokazanie zależności pomiędzy badanymi procesami. W sytuacji gdy łańcuch przyczynowo-skutkowy nie jest łatwy do zaobserwowania, narzędzia funkcjonalnej analizy danych mogą być pomocne w znalezieniu zadowalających rozwiązań. W książce przedstawiono propozycje oparte na koncepcji przyczynowości w sensie Rubina, które pozwalają na przeprowadzenie analizy przyczynowości w przypadku zjawisk wyrażonych w postaci funkcyjnej. Na przykładzie dopłat do rolnictwa przyznawanych w ramach unijnych funduszy na rozwój cyfrowy Polski w latach 2012–2021 udowodniono przy użyciu metod funkcjonalnej analizy danych do badania przyczynowości pozytywny wpływ tych dotacji na rozwój cyfrowy poszczególnych regionów Polski. To dość nowatorskie podejście daje nowe ciekawe rezultaty w innych, w książce tylko zasygnalizowanych, zastosowaniach funkcjonalnej analizy danych, chociaż należy wiedzieć, że w każdym wypadku wymaga ona korzystania z wystarczająco bogatych baz danych i wiedzy, jak z nimi postępować, czyli jak je ująć w ramy danych funkcjonalnych.

SPIS TREŚCI

Streszczenie 
Abstract 
1. Wstęp

2. Dane funkcjonalne 
2.1. Momenty empiryczne 
2.2. Funkcjonalna analiza składowych głównych 
2.3. Konstruowanie funkcji 
2.4. Funkcjonalne szeregi czasowe 

3. Zastosowanie koncepcji głębi statystycznej w funkcjonalnej analizie danych 
3.1. Głębia wielowymiarowa
3.2. Głębia dla danych funkcjonalnych 
3.3. Głębia lokalna 

4. Wykrywanie obserwacji odstających 
4.1. Outliergram – wykrywanie obserwacji odstających ze względu na kształt 
4.2. Funkcjonalny wykres pudełkowy 

5. Analiza wzrostu dobrobytu społecznego związanego z wprowadzonym zakazem stosowania paliw stałych w Krakowie 
5.1. Wprowadzenie do metody 
5.2. Metoda 
5.2.1. Sformułowanie problemu 
5.2.2. Metody statystyczne 
5.3. Badanie stanu powietrza w Krakowie 
5.4. Porównanie kosztów poniesionych przez system opieki społecznej
5.5. Wnioski z analizy 

6. Zastosowanie funkcjonalnej analizy danych w badaniu przyczynowości 
6.1. Zarys analizy przyczynowości 
6.2. Zastosowanie koncepcji głębi do analizy przyczynowości
6.2.1. Głębia a przyczynowość 
6.2.2. Analiza przyczynowości dla danych wielowymiarowych i funkcjonalnych 
6.2.3. Koncepcja wykorzystania FDA do analizy przyczynowości 
6.3. Zastosowanie koncepcji przyczynowości Rubina w badaniach ekonomicznych 
6.3.1. Społeczeństwo informacyjne oraz rozwój cyfrowy 
6.3.2. Rozwój cyfrowy w poszczególnych województwach 
6.3.3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego 
6.4. Wnioski 

7. Podsumowanie
Bibliografia