WOLNOŚĆ GOSPODARCZA A REGULACJA RYNKÓW NA PRZYKŁADZIE WPŁYWU UNIJNYCH I KRAJOWYCH REGULATORÓW RYNKÓW NA DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCÓW

ISBN: 978-83-8198-784-4

307 stron
format: A5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2020

Monografia omawia wyniki badań nad problemami równowagi między regulacją rynku a wolnością gospodarczą na podstawie wpływu unijnych i krajowych organów regulacyjnych na działalność przedsiębiorców.

Została podzielona na dwie części: Zagadnienia ogólne i Zagadnienia sektorowe, w zakresie których poruszono kwestie dotyczące:
- zakresu i znaczenia wolności gospodarczej dla regulacji rynku;
- metod i narzędzi regulacji rynków kluczowych z punktu widzenia współczesnej gospodarki;
- ingerencji regulatorów rynku w stosunki kontraktowe z perspektywy zasady swobody umów;
- znaczenia kar pieniężnych w procesie regulacji rynków;
- otwartego charakteru praktyk ograniczających konkurencję w świetle zasady pewności prawa;
- analizy działań dochodzeniowych i sankcyjnych Prezesa UOKiK w latach 2017-2020;
- nieadekwatności działań regulacyjnych do problemów rynkowych (przedstawione na przykładzie rynku telekomunikacyjnego);
- aktualnych tendencji z zakresu ochrony konsumenta na rynku finansowym analizowanej przez pryzmat wolności działalności gospodarczej;
- aktu soft-law Komisji Nadzoru Finansowego w przedmiocie zachęt jako czynnika dyskryminującego polskie fundusze inwestycyjne w relacji do ich unijnych konkurentów;
- przesłanek wymiaru sankcji administracyjnych w reżimie ustawy z 27.5.2005 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
- wybranych elementów ram prawnych restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych analizowanych z perspektywy zasady wolności gospodarczej.

Zaprezentowane wnioski oparte zostały, co jest cechą wyróżniającą niniejszą książkę, na pogłębionych wywiadach indywidualnych, przeprowadzonych z przedstawicielami regulatorów i biznesu, podlegających przepisom regulacji sektorowej (prawu energetycznemu, telekomunikacyjnemu, finansowemu), a także prawu ochrony konkurencji, którzy odpowiadali na pytania, dotyczące ich doświadczeń i stanowisk na temat przepisów i działań organów regulacyjnych. Pozwoliło to autorom na porównanie "prawa w książkach" i "prawa w działaniu".

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Bibliografia

Wprowadzenie

Część I. Zagadnienia ogólne

Rozdział I. Zakres i znaczenie wolności gospodarczej dla regulacji rynku
(Artur Szmigielski)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Założenia aksjologiczne wolności gospodarczej i regulacji rynku
ő 3. Różnorodność definicji wolności gospodarczej
I. Uwagi ogólne
II. Ordoliberalne rozumienie wolności gospodarczej
III. Znaczenie wolności gospodarczej z perspektywy regulatorów
rynków i podmiotów regulowanych
IV. Bariery regulacyjne a swoboda gospodarcza - wolność
gospodarcza w ekonomii
ő 4. Wolność gospodarcza w prawie UE
I. Uwagi ogólne
II. Charakter wolności gospodarczej w świetle art. 16 KPP
III. Zakres związania organów regulacyjnych art. 16 KPP
ő 5. Rola wolności gospodarczej oraz obowiązki organów
regulacyjnych
ő 6. Zakres podmiotowy (beneficjenci) wolności gospodarczej
ő 7. Zakres przedmiotowy wolności prowadzenia działalności
gospodarczej
I. Uwagi ogólne
II. Swoboda zawierania umów
III. Wolność konkurencji
ő 8. Ograniczenie wolności gospodarczej
ő 9. Gwarancje wolności gospodarczej
I. Uwagi ogólne
II. Niezależność oraz odpowiednie zasoby organów
regulacyjnych
III. Zasada proporcjonalności
IV. Zasada zaufania do organów państwa oraz pewność prawa
V. Zasada równości
VI. Sprawiedliwość proceduralna oraz prawo do dobrej
administracji
ő 10. Podsumowanie

Rozdział II. Metody i narzędzia regulacji rynków kluczowych
z perspektywy współczesnej gospodarki (Tomasz Klemt)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Pojęcie regulacji
ő 3. Pojęcie organu regulacyjnego
ő 4. Metodologia, zasady, metody i techniki regulacji rynków
ő 5. Narzędzia regulacji rynków
ő 6. Podejście sektorowe do metod i narzędzi regulacji rynków
I. Uwagi wprowadzające
II. Prawo energetyczne
III. Prawo telekomunikacyjne (PrTelekom)
IV. Prawo konkurencji
V. Prawo rynku finansowego
ő 7. Podsumowanie

Rozdział III. Ingerencja regulatorów rynku w stosunki kontraktowe
z perspektywy zasady swobody umów (Michał Dorociak)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Zasada swobody umów - treść i ograniczenia
ő 3. Ochrona zasady swobody umów na gruncie prawa cywilnego
ő 4. Ochrona swobody umów na gruncie Konstytucji RP
ő 5. Prawo energetyczne
I. Uwagi wprowadzające
II. Teoretyczne ujęcie problemu zgodności kompetencji Prezesa
URE do ingerencji w stosunki kontraktowe z zasadą swobody
umów
1. Charakter kompetencji Prezesa URE do ingerencji
w stosunki kontraktowe
2. Uzasadnienia dla ograniczenia swobody kontraktowej
III. Podsumowanie rozmów przeprowadzonych w ramach
badania jakościowego na temat ingerencji Prezesa URE
w stosunki kontraktowe
ő 6. Prawo telekomunikacyjne
I. Uwagi wprowadzające
II. Teoretyczne ujęcie problemu zgodności kompetencji Prezesa
UKE do ingerencji w stosunki kontraktowe z zasadą swobody
umów
1. Charakter kompetencji Prezesa UKE do ingerencji
w stosunki kontraktowe
2. Uzasadnienia dla ograniczenia swobody kontraktowej
III. Podsumowanie rozmów przeprowadzonych w ramach
badania jakościowego na temat ingerencji Prezesa UKE
w stosunki kontraktowe
ő 7. Prawo konkurencji
I. Uwagi wprowadzające
II. Teoretyczne ujęcie problemu zgodności kompetencji Prezesa
UOKiK do ingerencji w stosunki kontraktowe z zasadą
swobody umów
1. Charakter kompetencji Prezesa UOKiK do ingerencji
w stosunki kontraktowe
2. Uzasadnienia dla ograniczenia swobody kontraktowej
III. Podsumowanie rozmów przeprowadzonych w ramach
badania jakościowego na temat ingerencji Prezesa UOKiK
w stosunki kontraktowe
ő 8. Prawo rynku finansowego
ő 9. Podsumowanie

Rozdział IV. Znaczenie kar pieniężnych w procesie regulacji rynków
(Michalina Szpyrka)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Charakterystyka kar pieniężnych
I. Uwagi wprowadzające
II. Cechy kar pieniężnych
III. Funkcje kar pieniężnych
1. Funkcja prewencyjna
2. Funkcja represyjna
3. Funkcja regulacyjna
ő 3. Kary pieniężne jako narzędzie dyscyplinujące rynek
ő 4. Zagrożenia dla wolności gospodarczej
I. Uwagi wprowadzające
II. Długotrwała i skomplikowana procedura
III. Korzystanie z władzy dyskrecjonalnej
IV. (Nie)pewność prawa
ő 5. Podsumowanie

Część II. Zagadnienia sektorowe

Rozdział V. Otwarty charakter praktyk ograniczających konkurencję
w świetle zasady pewności prawa (Artur Szmigielski)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Otwarta tekstowość i niedookreśloność prawa antymonopolowego
I. Uwagi ogólne
II. Charakter i przyczyna "niedookreśloności" w prawie
antymonopolowym
III. Wielowymiarowość zjawiska konkurencji
IV. Domniemania w prawie antymonopolowym
ő 3. Wymóg pewności prawa oraz określoności czynów zabronionych
I. Uwagi wprowadzające
II. Jednolitość stosowania prawa konkurencji UE
III. Znaczenie soft law w prawie konkurencji
IV. Polityka karania organów antymonopolowych
ő 4. Nowe formy (postaci) praktyk ograniczających konkurencję
I. Uwagi wprowadzające
II. Niepewność dotycząca stosowania prawa konkurencji
w gospodarce cyfrowej
III. Odpowiedzialność antymonopolowa pomocników kartelu
wobec nieostrej koncepcji "porozumienia"
IV. Obalenie domniemania odpowiedzialności "rodzicielskiej" -
probatio diabolica?
ő 5. Stosowanie unijnego prawa konkurencji przez Prezesa UOKiK
I. Uwagi wprowadzające
II. Interpretacja przez Prezesa UOKiK pojęcia wpływu
na handel
III. Stosowanie unijnych koncepcji odpowiedzialności
antymonopolowej
IV. Praktyki zakazane ze względu na cel oraz praktyki zakazane
ze względu na skutek
V. Zmowy przetargowe
ő 6. Podsumowanie

Rozdział VI. Między efektywnością prawa konkurencji UE a ochroną
praw przedsiębiorców - analiza działań dochodzeniowych
i sankcyjnych Prezesa UOKiK w latach 2017-2020 (Artur Szmigielski)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Cel dyrektywy ECN+
I. Uwagi ogólne
II. Gwarancje ochrony praw podstawowych
III. Stosowanie unijnego standardu ochrony praw podstawowych
w "sytuacji wewnętrznej"
ő 3. Niezależność polskiego organu ochrony konkurencji oraz zasoby
UOKiK
I. Uwagi ogólne
II. Zakres podmiotowy i przedmiotowy "niezależności"
krajowych organów antymonopolowych
III. Ocena niezależności Prezesa UOKiK
IV. Zasoby UOKiK
ő 4. Wybrane bariery prawne w skutecznym egzekwowaniu ochrony
prawa konkurencji w Polsce
I. Uwagi ogólne
II. Przeszukania
III. Regulacja ochrony tajemnicy zawodowej i obrończej
IV. Uprawnienia sankcyjne Prezesa UOKiK
ő 5. Podsumowanie

Rozdział VII. Nieadekwatność działań regulacyjnych do
aktualnych problemów na przykładzie rynku telekomunikacyjnego
(Michalina Szpyrka)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Adekwatność
I. Uwagi wprowadzające
II. Adekwatność w doktrynie
III. Adekwatność działań regulacyjnych w ocenie praktyków
1. Przedstawiciele regulatora
2. Przedstawiciele podmiotów regulowanych
ő 3. Newralgiczne obszary w praktyce regulacyjnej Prezesa UKE
I. Uwagi wprowadzające
II. Strategia regulacyjna
III. Nakładanie obowiązków regulacyjnych
IV. Polityka karania
ő 4. Zdefiniowane przeszkody w adekwatności działań na rynku
telekomunikacyjnym
I. Uwagi wprowadzające
II. Długotrwała i skomplikowana procedura
III. Działanie na podstawie przestarzałych analiz rynku
IV. Nastawienie na korzystanie z rozwiązań władczych
V. Nastawienie na realizację założeń polityki unijnej lub
krajowej
ő 4. Podsumowanie

Rozdział VIII. Zakres ochrony konsumenta na rynku finansowym
w świetle wolności działalności gospodarczej (Tomasz Klemt)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Zmiana paradygmatu regulacyjnego i pojęciowego na rynku
finansowym
ő 3. Narzędzia ochrony klienta na rynku finansowym
ő 4. Wyniki badań empirycznych
ő 5. Podsumowanie

Rozdział IX. Akt soft-law Komisji Nadzoru Finansowego w przedmiocie
zachęt jako czynnik dyskryminujący polskie fundusze inwestycyjne
w relacji do ich unijnych konkurentów - analiza regulacyjna
(Paweł Wajda)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Wyłączenie marży jako prawidłowej postaci zachęty
ő 3. Wyłączenie przez Komisję Nadzoru Finansowego marży jako
prawidłowej postaci zachęty - uwagi ogólne
ő 4. Wyłączenie przez Komisję Nadzoru Finansowego marży jako
prawidłowej postaci zachęty - uwagi szczegółowe
ő 5. Marża jako prawidłowa postać zachęty - uwagi
prawnoporównawcze
ő 6. Polskie rozwiązanie jako przykład tzw. gold-platingu
ő 7. Dyskryminacja krajowych funduszy inwestycyjnych?
ő 8. Podsumowanie

Rozdział X. Przesłanki wymiaru sankcji administracyjnych w reżimie
ustawy z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu
alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi - analiza praktyczna
(Paweł Wajda)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Katalog z art. 228 ust. 4b FundInwU - uwagi ogólne
ő 3. Waga naruszenia oraz czas jego trwania
ő 4. Stopień odpowiedzialności podmiotu odpowiedzialnego
za naruszenie
ő 5. Sytuacja finansowa podmiotu, na który nakładana jest kara
ő 6. Skala korzyści uzyskanych lub strat unikniętych przez podmiot,
który dopuścił się naruszenia, rozmiar szkody wyrządzonej
uczestnikom funduszu inwestycyjnego, o ile takie korzyści, straty
lub szkody można ustalić
ő 7. Gotowość podmiotu dopuszczającego się naruszenia do
współpracy z Komisją podczas wyjaśniania okoliczności tego
naruszenia
ő 8. Uprzednie naruszenia przepisów niniejszej ustawy, popełnione
przez podmiot, na który jest nakładana kara
ő 9. Środki podjęte po naruszeniu przez podmiot, który dopuścił się
naruszenia, aby zapobiec powtórzeniu się naruszenia
ő 10. Podsumowanie

Rozdział XI. Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja z perspektywy
zasady wolności gospodarczej (Michał Dorociak)
ő 1. Uwagi wprowadzające
ő 2. Ramy prawne restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w UE
I. Uwagi wprowadzające
II. Przygotowywanie i zapobieganie
III. Wczesna interwencja
ő 3. Przygotowywanie i zapobieganie oraz wczesna interwencja
w świetle zasady wolności gospodarczej
ő 4. Uzasadnienie przepisów dotyczących restrukturyzacji
i uporządkowanej likwidacji
ő 5. Podsumowanie

Indeks rzeczowy