ROZWÓJ ROLNICTWA GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ I OBSZARÓW WIEJSKICH POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ

ISBN: 978-83-60197-55-4

244 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2007

WSTĘP

Oddajemy do rąk czytelnika publikację stanowiącą zbiór opracowań wybitnych znawców przedmiotu, autorów reprezentujących szeroki wachlarz ekonomicznej i społecznej wiedzy z zakresu problematyki wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej.Genezą pracy jest idea ukazania szeregu aspektów polskich uwarunkowań obecnego stanu i możliwości rozwojowych obszarów wiejskich, gospodarki rolnej i żywnościowej w historycznie nowej sytuacji, po ponad trzech latach członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej.Ta cenzura czasowa pozwoliła autorom na pewną rekapitulację efektów gospodarczych, przebytej w tym czasie drogi wsi i rolnictwa jako dobrego odniesienia do nowych wyzwań i warunków jakie daje program rozwoju kraju na lata 2007-2013.Jednolita europejska przestrzeń gospodarcza której polska gospodarka rolna i żywnościowa jest integralną częścią, zachęciła do analizy porównawczej pod względem parametrów techniczno ekonomicznych polskiego rolnictwa na tle innych krajów Unii Europejskiej. W tej mierze uwzględniono pewien szczególnie ważny aspekt jakim są dylematy polityki finansowej w tym dziale gospodarki narodowej. Należy stwierdzić, że ta polityka nie tylko odbiega od standardów unijnych ale stanowi dowód konformizmu politycznego i co najważniejsze główną przeszkodę w realizowaniu solidaryzmu społecznego.Autorzy starali się wykazać, że w strategii rozwojowej obszarów wiejskich główna uwaga skierowana powinna być na rolnictwo. Będzie ono bowiem stanowić podstawowy składnik obszarów wiejskich. Jednocześnie w polityce rolnej priorytetem powinny być towarowe gospodarstwa, ponieważ to ich potencjał produkcyjny będzie przesądzać o kształcie wizji i strategii dla pomyślnej konkurencji z rolnictwem krajów Unii Europejskiej.W prezentacji szeroko rozważanych kwestii żywnościowych uwzględniono, także polskie rybołówstwo i przetwórstwo ryb, które jest w istocie problematyką ogólnie mniej znaną, pomimo jej gospodarczego istotnego znaczenia.Uwzględniając społeczne i środowiskowe zmiany priorytetów we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, w publikacji przedstawiono obecny stan aktywności różnych grup producentów rolnych i możliwości odtwarzania przez nich potencjału produkcyjnego w zgodzie z wymogami dobrych praktyk rolniczych.W dążeniach do osiągania należnej roli i znaczenia rolnictwa zrównoważonego, które wyraża zatwierdzony przez Komisję Europejską polski plan rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013, w publikacji istotne miejsce określono dla rolnictwa ekologicznego.Wiele uwagi w publikacji przeznaczyliśmy na oświetlenie tak ważnych zagadnień jakimi są oceny sytuacji ekonomiczno-produkcyjnej na wrażliwych rynkach i konkurencyjności polskiej żywności w krajach Unii Europejskiej.Owa konkurencyjność zależy nie tylko od procesów innowacyjnych w technologii produkcji surowców i przetwórstwie rolno-spożywczym, struktur wytwórczych, ilości i jakości zasobów, ale także od stanu organizacji i poziomu integracji poziomej i pionowej rolnictwa, przetwórstwa i handlu. Wciąż jednym z najsłabszych ogniw łańcucha wytwórczego surowców i żywności jest stan daleko posuniętej dekompozycji struktur i rozproszenie podmiotów.Stąd prezentacja problemów i procesów integracyjnych przemysłu rolno-spożywczego z zapleczem surowcowym na przykładach wybranych rynków i znaczenie spółdzielczości wiejskiej w świetle doświadczeń, zwłaszcza z okresu ustrojowej transformacji.Ważną część publikacji zawierają opracowania odnoszące się do gospodarki żywnościowej wobec dylematów globalizacji i rozwoju obszarów wiejskich w perspektywie lat 2007-2013.Książka uwzględnia także ważne obszary społecznej analizy ludności wiejskiej na rynku pracy, przedsiębiorczości kobiet na wsi i zróżnicowanie rodzin użytkujących gospodarstwa rolne według źródeł dochodów.Jest kwestą bezsporną, że przy wielu trudnościach i słabościach jakie nieodłącznie współtworzą zróżnicowany obraz polskiej wsi, rolnictwa i jego otoczenia, postępuje proces pozytywnych przemian ekonomicznych i społecznych. Te przemiany wzmacniane będą wielkimi środkami finansowymi z Unii Europejskiej i krajowego budżetu w latach 2007-2013. Jest to historyczna szansa modernizacji gospodarstw rolnych i postępu cywilizacyjnego wsi. Danej rolnictwu szansy nie wolno zmarnować. W tej intencji autorzy starali się zwrócić uwagę czytelników na wielką rolę jaką ma do odegrania pragmatyczna, konsekwentna polityka wobec rolnictwa i obszarów wiejskich realizowana w kraju, ale także w każdej gminie, powiecie, województwie co będzie się składać na ostateczne.Ufamy że wysiłek autorów będzie istotnym przyczynkiem dla spełniania się tego przesłania.

Stanisław Zięba Andrzej Kowalski

SPIS TREŚCI

WSTĘP

CZĘŚĆ I EKONOMICZNE PRZESŁANKI ROZWOJU ROLNICTWA

Eugeniusz Mazurkiewicz
Polskie rolnictwo i gospodarka żywnościowa po trzech latach członkostwa
Polski w Unii Europejskiej

Lech Goraj
Analiza porównawcza gospodarstw rolnych pod względem głównych parametrów techniczno-ekonomicznych. Polska na tle innych krajów UE

Wojciech Józwiak
Aktywność różnych grup gospodarstw rolnych w produkcji na rynek: ich mocne
i słabe strony oraz wnioski dla polityki ekonomicznej państwa

Waldemar Michna
Możliwości odtwarzania potencjału produkcyjnego w różnych grupach gospodarstw rolnych

Jacek Kulawik
Dylematy polityki finansowej w polskim rolnictwie

Stanisław Zięba
Rynek żywnościowych produktów ekologicznych w Polsce

CZĘŚĆ II
EKONOMICZNE PRZESŁANKI ROZWOJU PRZEMYSŁU ROLNO-SPOŻYWCZEGO

Iwona Szczepaniak, Roman Urban
Konkurencyjność polskiego przemysłu spożywczego na jednolitym rynku europejskim

Jadwiga Seremak-Bulge
Sytuacja ekonomiczno-produkcyjna na wrażliwych rynkach rolno-spożywczych

Emil Kuzebski
Trzy lata po akcesji Polski do UE - rybołówstwo i przetwórstwo ryb

Stanisław Zięba
Procesy integracyjne przemysłu rolno-spożywczego z zapleczem surowcowym na przykładzie wybranych rynków wrażliwych

Marian G. Brodziński
Dylematy polityki spółdzielczości wiejskiej w świetle doświadczeń transformacyjnych

CZĘŚĆ III
KIERUNKI ROZWOJU WSI I SEKTORA ROLNO-ŻYWNOŚCIOWEGO WOBEC PROCESÓW GLOBALIZACJI

Andrzej Kowalski
Rolnictwo polskie i gospodarka żywnościowa wobec procesów globalizacji

Janusz Rowiński
Program rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013 - kilka uwag

Marian Brzóska
Przesłanki i problemy rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich po przystąpieniu
Polski do Unii Europejskiej

Alina Sikorska
Zróżnicowanie rodzin użytkujących gospodarstwa rolne według źródeł utrzymania w latach 2000 i 2005

Janina Sawicka
Przedsiębiorczość kobiet wiejskich

Leon Grela
Ludność wiejska na rynku pracy - wybrane kwestie

WYKAZ AUTORÓW