PRZESTĘPCZOŚĆ UBEZPIECZENIOWA W MIĘDZYWOJENNEJ POLSCE

ISBN: 978-83-8061-659-2

346 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2019

W Polsce problematyka przestępczości gospodarczej od lat budzi emocje, które przekładają się raczej na temperaturę sporu politycznego, a nie na intensywność prowadzonych badań, zmierzających do pełnego poznania tego zjawiska, okoliczność ta sprawia, iż wciąż za mało mamy prac poświęconych w całości problematyce tego rodzaju przestępczości. Dotychczas jedynie pojedyncze artykuły i to w znakomitej większości wydane w okresie międzywojennym odnosiły się do tytułowego zagadnienia. Dlatego też z uznaniem należy się odnieść do pomysłu przygotowania i opublikowania recenzowanej monografii, jest to pierwsze tego typu opracowanie, traktujące w całości o przestępczości ubezpieczeniowej czasów dwudziestolecia międzywojennego jest więc dzieło prof. Bednaruka nowatorskim, ważnym i ciekawym zarazem studium przestępczości asekuracyjnej, tak bujnie rozkwitającej na podłożu trapionej rozlicznymi problemami Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1918-1939. Opracowana na szerokiej bazie źródłowej monografia wypełnia lukę w stanie naszej wiedzy i jak wierzę stanie się obowiązkową pozycją nie tylko na półkach badaczy dziejów państwowości polskiej.Dr hab. Waldemar Kozyra, prof. UMC

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1. Polski system i rynek ubezpieczeń w okresie dwudziestolecia międzywojennego 1.1. Narodziny systemu u progu niepodległości 1.1.1. Dziedzictwo zaborców 1.1.2. Pierwsze regulacje prawa ubezpieczeniowego 1.1.3. Ustawa z 23 czerwca 1921 roku 1.2. Reformy systemu ubezpieczeń publicznych 1.2.1. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 10 października 1924 roku 1.2.2. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27 maja 1927 roku 1.2.3. Zmiany w systemie ubezpieczeń publicznych w ostatniej dekadzie dwudziestolecia międzywojennego 1.3. Prywatne zakłady jako istotna część systemu ubezpieczeń 1.3.1. Pierwsza dekada po odzyskaniu niepodległości 1.3.2. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 26 stycznia 1928 roku 1.4. Polski rynek ubezpieczeń 1.4.1. Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości 1.4.2. Po reformie Grabskiego 1.4.3. W okresie wielkiego kryzysu 1.4.4. Ostatnie lata istnienia II Rzeczypospolitej 1.5. Nadzór nad rynkiem ubezpieczeń 1.5.1. System nadzoru w pierwszej dekadzie istnienia II Rzeczypospolitej 1.5.2. System nadzoru oparty na rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 roku Rozdział 2. Ochrona rynku ubezpieczeń przed bezprawnym działaniem zakładu 2.1. Instrumenty ekonomiczne 2.1.1. Wprowadzenie 2.1.2. Kapitał zapasowy 2.1.3. Kapitał akcyjny i zakładowy 2.1.4. Fundusze rezerwowe 2.1.5. Kaucje wymagane od zakładów zagranicznych 2.1.6. Lokaty środków pozostających w dyspozycji ubezpieczycieli 2.1.7. Zasada nieodpowiedzialności ubezpieczonych w jednym dziale za wyniki innego działu 2.2. Narzędzia administracyjne 2.2.1. Reglamentacja działalności ubezpieczeniowej 2.2.2. Kontrola bieżącej działalności ubezpieczycieli- obowiązek sprawozdawczy 2.2.3. Narzędzia do podejmowania bezpośredniej ingerencji 2.3. Instrumenty represyjne 2.3.1. Zakaz prowadzenia działalności ubezpieczeniowej bez zezwolenia 2.3.2. Zakaz działania na szkodę zakładu ubezpieczeń 2.3.3. Zakaz wprowadzania w błąd organu nadzorczego 2.3.4. Zakaz zawierania niedozwolonych umów 2.3.5. Przymusowa likwidacja zakładu ubezpieczeń Rozdział 3. Ochrona rynku ubezpieczeńprzed bezprawnym działaniem klientów 3.1. Instrumenty oddziaływania ekonomicznego 3.1.1. Odsetki i dodatkowe opłaty za nieterminowe uiszczanie składki3.1.2. Pomniejszanie kwoty wypłacanego odszkodowania 3.1.3. Potrącenia 3.1.4. Elementy samoubezpieczenia 3.1.5. Odmowa wypłaty odszkodowania 3.2. Rygory administracyjne 3.2.1. Zgłoszenie nieruchomości do obowiązkowego ubezpieczenia 3.2.2. Przymusowe ściągnięcie składki 3.2.3. Kontrola wartości ubezpieczonego mienia 3.2.4. Wstrzymanie wypłaty odszkodowania 3.3. Prawnokarna ochrona zakładówprzed przestępczą działalnością klientów 3.3.1. Odpowiedzialność za utrudnianie wykonywania obowiązkówprzez pracowników zakładu 3.3.2. Odpowiedzialność za spowodowanie szkody 3.3.3. Zakaz ubezpieczania wielokrotnego 3.3.4. Zakaz pozorowania szkody Rozdział 4. Proceder łamania prawa przez ubezpieczycieli 4.1. Ekonomiczny aspekt bezprawnej działalności zakładów 4.1.1. Utrzymywanie kapitałów zapasowych na niewłaściwym poziomie 4.1.2. Niewystarczający stan kapitałów zakładowych 4.1.3. Niewłaściwy stan rezerw i kaucji 4.1.4. Niezgodne z prawem lokowanie środków 4.1.5. Zbyt wysokie koszty prowadzonej działalności 4.2. Unikanie stosowania przepisów obowiązującego prawa 4.2.1. Prowadzenie działalności ubezpieczeniowej bez zezwolenia 4.2.2. Działania na szkodę zakładu ubezpieczeń 4.2.3. Fałszowanie ksiąg handlowych 4.2.4. Unikanie bądź niewłaściwe realizowanieobowiązku sprawozdawczego 4.2.5. Sprzeczna z prawem polityka władz zakładów w zakresie konkurencjioraz stosowania regulacji wewnętrznych 4.2.6. Nieprzestrzeganie polskich przepisów przez zagraniczne zakłady 4.2.7. Bezprawne działania agentów ubezpieczeniowych 4.2.8. Działanie na szkodę klientów w zakresie realizacji obowiązkówwynikających z polisy 4.2.9. Opóźnienia w wypłacie odszkodowań Rozdział 5. Przestępczość ubezpieczeniowa klientów 5.1. Unikanie obowiązków 5.1.1. Niezgłoszenie mienia do ubezpieczeniamimo istniejącego obowiązku 5.1.2. Zaległości w opłacaniu składek 5.1.3. Fałszowanie wartości ubezpieczanego mienia 5.2. Klasyczne oszustwo ubezpieczeniowe 5.2.1. Fałszywe zgłoszenie szkody 5.2.2. Ukrycie rzeczywistej przyczyny lub okoliczności wypadku 5.2.3. Zniszczenie asekurowanego dobra 5.3. Pozostałe rodzaje przestępczości ubezpieczeniowej.5.3.1. Zawyżanie wartości zniszczonego mienia 5.3.2. Ukrywanie składników ocalałego mienia 5.3.3. Zawarcie umowy ubezpieczenia po szkodzie Zakończenie Bibliografia Wykaz tabel Wykaz map i kopii dokumentów Indeks osobowy Indeks rzeczowy Insurance Crime in the Interwar Poland. Summary