FILOZOFIA PRAWA

ISBN: 978-83-7285-750-7

382 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2014

W książce charakteryzuję podstawowe problemy związane z tworzeniem, stosowaniem, wykładnią prawa oraz metodologią nauk prawnych. Stanowi ona z jednej strony syntezę moich wcześniejszych poglądów, z drugiej - jest podsumowaniem wyników badań z ostatnich lat. Książka nie ogranicza się do analizy problemów prawa wewnętrznego. W pracy podjęto również próbę charakterystyki podstaw filozoficznych prawa międzynarodowego i unijnego oraz związanych z tym problemów konstytucyjnych. Książkę starałem się napisać w taki sposób, by mogła również służyć jako podręcznik z zakresu teorii i filozofii prawaLech Morawski

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Część pierwsza

SPÓR O POJĘCIE PRAWA

Rozdział I. Społeczeństwa nowoczesne i ponowoczesne1.1. Uwagi wstępne1.2. Społeczeństwa nowoczesne1.3. Społeczeństwa ponowoczesne

Rozdział II. Pozytywistyczna definicja prawa2.1. Uwagi ogólne2.2. Zarys historyczny2.3. J. Austin i pozytywizm twardy2.4. H.L.A. Hart i pozytywizm miękki

Rozdział III. Prawo naturalne3.1. Uwagi ogólne i zarys historyczny3.2. Zasadnicze założenia3.3. Pozytywistyczna teza o rozdziale i prawno-naturalna teza o związku prawai moralności3.4. Moralność prawa L. Fullera3.5. Uzasadnienie prawa naturalnego

Rozdział IV. Prawo jako technika i prawo jako rozmowa4.1. Prawo jako technika4.1.1. Teoria racjonalnego tworzenia prawa4.1.2. Ekonomiczna szkoła prawa4.2. Prawo jako rozmowa4.2.1. Autopojetyczna teoria prawa4.2.2. Komunikacyjna teoria prawa J. Habermasa

Rozdział V. Prawo w praktyce współczesnych państw5.1. Prawo liberalne5.2. Prawo interwencjonistyczne5.3. Ewolucja współczesnego prawa

Rozdział VI. Elementy teorii źródeł prawa6.1. Źródła prawa w sensie formalnym, materialnym i źródła poznaniaprawa6.2. Samoistne i niesamoistne źródła prawa6.2.1. Samoistne źródła prawa6.2.2. Niesamoistne źródła prawa

Rozdział VII. Liberalizm, komunitaryzm i republikanizm7.1. Uwagi ogólne7.2. Liberalizm7.3. Komunitaryzm7.4. Republikanizm

Rozdział VIII. Prawo międzynarodowe8.1. Zagadnienia ogólne8.1.1. Podmioty prawa międzynarodowego8.1.2. Źródła prawa międzynarodowego8.1.3. Implementacja norm prawa międzynarodowego8.2. Relacje między prawem wewnętrznym i międzynarodowym8.3. Suwerenność państwa8.3.1. Klasyczna koncepcja suwerenności8.3.2. Poklasyczna koncepcja suwerenności8.4. Prawo międzynarodowe - od prawa państw do prawa ludów.

Rozdział IX. Prawo unijne9.1. Uwagi wstępne9.2. Liberalna i republikańska wizja UE9.3. Kilka słów o konstytucjonalizmie, tożsamości konstytucyjnej i narodowej9.3.1. Polityka asymilacjonizmu i polityka różnicy (wielokulturowości)9.3.2. Konstytucjonalizm preskryptywny i konstytucjonalizm konstruktywistyczny

Część druga

STOSOWANIE PRAWA

Rozdział X. Model sylogistyczny i argumentacyjny stosowania prawa

Rozdział XI. Doktryna pasywizmu i aktywizmu sędziowskiegoRozdział XII. Zasady prawa i inne standardyRozdział XIII. Precedens sądowy13.1. Uwagi ogólne13.2. Pojęcie i typy precedensów13.3. Prawotwórstwo sądowe w krajach civil lawRozdział XIV. Wykładnia prawa14.1. Uwagi ogólne14.2. Sylogizm interpretacyjny a argumentacyjny charakter wykładni14.3. Dyrektywy wykładni jako dyrektywy heurystyczne lub dyrektywy uzasadniania14.4. Spór między formalistami i nieformalistami a dyrektywy preferencji14.5. Teoria deklaratoryjna i konstytutywna wykładniRozdział XV. Proces sądowy i ADR-y15.1. Uwagi ogólne15.2. Klasyczna i poklasyczna koncepcja procesu15.2.1. Fair trial15.2.2. Proces sądowy jako instrument konsensualnej regulacji sporówi konfliktów15.2.3. Proces sądowy a ADR-yCzęść trzeciaPAŃSTWO PRAWARozdział XVI. SPORY O PAŃSTWO PRAWA16.1. Praworządność formalna i materialna16.2. Warunki istnienia państwa prawa16.2.1. Społeczeństwo obywatelskie16.2.2. Sprawiedliwość transformacyjna16.3. Pozytywistyczna i niepozytywistyczna koncepcja państwa prawa16.3.1. Cywilne nieposłuszeństwo i urzędowe odstępstwo od reguł prawnychCzęść czwartaO NAUCE PRAWARozdział XVII. Spory o status naukowy filozofii prawa i innych nauk prawnych17.1. Uwagi ogólne17.2. Nauka prawa jako program badawczy17.2.1. Pozytywistyczna nauka prawa17.2.2. Naturalizm i antynaturalizm w nauce prawa17.2.3. O modernizmie i postmodernizmie w naukach społecznych17.2.4. Modernizm i postmodernizm w nauce prawa17.3. Nauka prawa jako nauka instytucjonalnaBibliografia