PODSTAWOWE KATEGORIE EKONOMICZNE W UJĘCIU WYBRANYCH KIERUNKÓW MYŚLI EKONOMICZNEJ KATEGORIA WARTOŚCI

ISBN: 978-83-7875-198-4   145 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2014

Monografia stanowi przegląd rozważań wokół wartości w ujęciu chronologicznym, począwszy od najdawniejszych, wywodzących się z filozofii greckiej, poprzez myśl kanonistyczną, merkantylizm, fizjokratyzm, ekonomię klasyczną, nurt subiektywno-marginalistyczny, teorię Karola Marksa, niemiecką ekonomię w ujęciu szkoły historycznej oraz współczesnego ordoliberalizmu. Autorzy opracowania zdają sobie sprawę, że zaprezentowane tu kierunki i szkoły ekonomicznego myślenia nie wyczerpują tematu, pozwalają jednak prześledzić rozwój tej kategorii ekonomicznej, a jednocześnie stanowią najważniejsze nurty w teorii ekonomii. Celem opracowania jest spojrzenie na kategorię wartości przez pryzmat wybranych kierunków myśli ekonomicznej, prześledzenie zmian w podejściu do niej i przeanalizowanie przyczyn różnych interpretacji. Starano się również zwrócić uwagę na to, w jaki sposób obowiązujący w danej teorii ekonomii system wartości wpływał na rozumienie kategorii wartości. Jej wykładnia jest bowiem mocno powiązana z konkretną sytuacją społeczno-gospodarczą czasów, kiedy tworzyły się i rozwijały omawiane nurty w myśli ekonomicznej. Monografia ma charakter teoretycznych rozważań, opartych na analizie literatury przedmiotu.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I (Helena Przybyła)
Kategoria wartości w myśli starożytnej i średniowieczu
1. Ogólna charakterystyka antycznej i średniowiecznej myśli ekonomicznej
2. Uwagi filozofów przyrody o gospodarce
3. Pochwała pracy u Hezjoda i porządek w gospodarstwie Ksenofonta
4. Etyka i polityka według Platona
4.1. Obraz człowieka działającego w filozofii platońskiej
4.2.Idealne państwo u Platona
5. Kategoria wartości z perspektywy filozofii praktycznej Arystotelesa
5.1. Teoria wartości moralnych
5.2. Sprawiedliwość, wymiana, wartość u Arystotelesa
5.3. Arystoteles o gospodarstwie domowym i gospodarstwie zarobkowym
6. Problemy gospodarcze średniowiecza
6.1. Teocentryzm augustyński, państwo boże i państwo ziemskie
6.2. Wymiana, cena sprawiedliwa i wartość towaru w nauce
św. Tomasza z Akwinu
6.3. Zagadnienie pracy i słusznej płacy w nauce św. Tomasza

Rozdział II (Renata Pęciak)
Wartość w ujęciu merkantylistów i fizjokratów
1. Zagadnienie wartości w poglądach merkantylistów zachodnioeuropejskich
1.1. Znaczenie przemian społeczno-gospodarczych i założeń merkantylizmu dla interpretacji kategorii wartości
1.2. Merkantylne podejście do wartości
2. Krytycy merkantylizmu i prekursorzy ekonomii klasycznej o wartości
2.1. Odejście od podejścia merkantylnego jako wynik przemian
społeczno-gospodarczych
2.2. Praca jako źródło wartości w poglądach krytyków merkantylizmu
2.3. Teoria wartości oparta na użyteczności
3. Wartość w poglądach fizjokratów

Rozdział III (Urszula Zagóra-Lonszta)
Wartość w ujęciu ekonomii klasycznej
1. Wartość w interpretacji Adama Smitha
2. Teoria wartości w ujęciu Davida Ricardo
3. Dalszy rozwój teorii wartości w angielskiej ekonomii klasycznej
4. Wartość w ujęciu francuskiej myśli klasycznej

Rozdział IV (Mateusz Kolski)
Kategoria wartości w interpretacji trzech szkół ekonomicznych
nurtu subiektywno-marginalistycznego
1. Nurt subiektywno-marginalistyczny - "rewolucja" w interpretacji
kategorii wartości
2. Teoria wartości w ujęciu austriackiej szkoły psychologicznej
3. Wartość w rozumieniu przedstawicieli lozańskiej szkoły matematycznej
4. Zagadnienie wartości w kontekście rozważań ekonomistów
anglo-amerykańskiej szkoły neoklasycznej
5. Próba oceny dokonań ekonomistów subiektywno-marginalistycznych
w perspektywie rozważań nad wartością

Rozdział V (Barbara Danowska Prokop)
Wartość w ujęciu socjalizmu utopijnego i naukowego Karola Marksa
1. Problemy ekonomiczne w interpretacji przedstawicieli socjalizmu utopijnego
2. Marksowska teoria wartości
2.1. Praca i stosunki produkcji
2.2. Wartość i wartość dodatkowa
2.3. Teoria akumulacji (reprodukcji) kapitału

Rozdział VI (Artur Grabowski)
Wartość w ujęciu myśli niemieckiej - historyzm i ordoliberalizm
1. Wartość w interpretacji etapu wstępnego i starszej szkoły historycznej
2. Wartość w interpretacji młodszej szkoły historycznej
3. Warunki przejścia od szkoły historycznej w kierunku ordoliberalizmu,
czyli czasy przełomu w niemieckiej myśli ekonomicznej
4. Teoria wartości w ujęciu przedstawicieli ordoliberalizmu

Zakończenie

Bibliografia

Spis tabel i wykresów