OGRANICZENIA SWOBODY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ZE WZGLĘDU NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA W POLSCE (NA TLE PRAWA UE)

ISBN: 978-83-8017-336-1   357 stron format: B5 oprawa: miękka Rok wydania: 2020

Autorka podejmuje próbę ustalenia, czy obowiązujące w Polsce rozwiązania prawne dotyczące ochrony środowiska ograniczają zakres wolności gospodarczej oraz, czy regulacje prawne działalności gospodarczej uwzględniają potrzebę ochrony środowiska. Jednocześnie bada czy regulacja prawna pozycji prawnej przedsiębiorcy kształtowana przez normy prawa ochrony środowiska uwzględnia we właściwy sposób relację pomiędzy odpowiednimi wartościami konstytucyjnymi- wolnością gospodarczą oraz ochroną środowiska.

Główne problemy badawcze sprowadzają się zatem do uzyskania odpowiedzi na dwa podstawowe pytania:
- czy, oraz w jakim stopniu, regulacja prawna działalności gospodarczej uwzględnia ochronę środowiska, w tym zasadę zrównoważonego rozwoju?
- czy regulacje prawne chroniące środowisko ograniczają wolność gospodarczą?

Przyjmując na potrzeby niniejszej pracy założenie badawcze, w myśl którego wolność gospodarcza oraz środowisko jako wartości konstytucyjne pozostają wobec siebie w kolizji, autorka przyjmuje, że mimo że prawodawca krajowy uwzględnia ten fakt i poprzez przyjęte rozwiązania prawne stara się usuwać tę kolizję, to stan systemu polskiego prawa w zakresie związanym z działalnością gospodarczą i ochroną środowiska nie jest prawidłowy.

Podstawowym celem pracy jest sformułowanie wniosków de lege lata i postulatów de lege ferenda odnoszących się do poszczególnych aktów prawnych oraz do całego systemu prawa krajowego, uwzględniających zobowiązania wynikające ze statusu państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział I
Funkcje prawa ochrony środowiska
i publicznego prawa gospodarczego
1. Uwagi wprowadzające
2. Funkcje prawa
2.1. Pojęcie funkcji w nauce prawa
2.2. Rodzaje funkcji prawa
2.3. Podstawowe funkcje prawa
2.3.1. Funkcja stabilizacyjna
2.3.2. Funkcja dynamizująca
2.3.3. Funkcja ochronna
2.3.4. Funkcja organizacyjna (funkcja kreująco-organizacyjna)
2.3.5. Funkcja represyjna
2.3.6. Funkcja wychowawcza
3. Funkcje prawa gospodarczego publicznego
3.1. Wprowadzenie
3.2. Podstawowe funkcje prawa gospodarczego publicznego
3.2.1. Funkcja sterująca prawa gospodarczego publicznego
3.2.2. Funkcja organizująca prawa gospodarczego publicznego
3.2.3. Funkcja rozdzielcza prawa gospodarczego publicznego
3.2.4. Funkcja stabilizacyjna prawa gospodarczego publicznego
3.2.5. Funkcja ochronna prawa gospodarczego publicznego
4. Funkcje prawa ochrony środowiska
4.1. Rodzaje funkcji prawa ochrony środowiska
4.2. Podstawowe funkcje prawa ochrony środowiska
4.2.1. Funkcja organizacyjna prawa ochrony środowiska
4.2.2. Funkcja organizatorska prawa ochrony środowiska
4.2.3. Funkcja represyjna prawa ochrony środowiska
4.2.4. Funkcja planowania prawa ochrony środowiska
4.2.5. Funkcja reglamentacyjna prawa ochrony środowiska
4.2.6. Funkcja prewencyjna prawa ochrony środowiska
4.2.7. Funkcja bodźcowa prawa ochrony środowiska
(funkcja stymulacyjna)
4.2.8. Funkcja restytucyjna prawa ochrony środowiska
4.2.9. Funkcja ochrony praw podmiotowych prawa
ochrony środowiska
5. Zrównoważony rozwój
5.1. Uwagi wprowadzające
5.2. Zrównoważony rozwój w naukach pozaprawnych
5.3. Zrównoważony rozwój w naukach prawnych
5.4. Zrównoważony rozwój a zagrożenia wynikające z podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej w świetle prawa ochrony
środowiska
6. Wnioski

Rozdział II
Podstawy normatywne ochrony środowiska w Unii Europejskiej,
wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej
oraz Rzeczypospolitej Polskiej
1. Uwagi wprowadzające
2. Prawne ograniczenia podejmowania i wykonywania działalności
gospodarczej ze względu na ochronę
środowiska w UE
2.1. Pojęcie środowiska w prawie UE
2.2. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej w UE
2.3. Traktatowe ograniczenia wolności gospodarczej UE
ze względu na ochronę środowiska
2.4. Orzecznicze ograniczenia wolności działalności gospodarczej
w UE ze względu na ochronę środowiska
3. Prawne ograniczenia podejmowania i wykonywania działalności
gospodarczej ze względu na ochronę środowiska w wybranych
państwach członkowskich UE
3.1. Francja
3.1.1. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej we Francji
3.1.2. Ograniczenia wolności gospodarczej ze względu
na ochronę środowiska w prawie Francji
3.2. Niemcy
3.2.1. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej w Niemczech
3.2.2. Ograniczenia wolności gospodarczej ze względu
na ochronę środowiska w prawie Niemiec
3.3. Czechy
3.3.1. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej w Czechach
3.3.2. Ograniczenia wolności gospodarczej ze względu
na ochronę środowiska w prawie Czech
3.4. Litwa
3.4.1. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej na Litwie
3.4.2. Ograniczenia wolności gospodarczej ze względu
na ochronę środowiska w prawie Litwy
3.5. Polska
3.5.1. Podstawy prawne ochrony środowiska oraz podejmowania
i wykonywania działalności gospodarczej w Polsce
3.5.2. Ograniczenia wolności gospodarczej ze względu
na ochronę środowiska w prawie polskim
4. Wnioski

Rozdział III
Ograniczenia podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
ze względu na ochronę środowiska w prawie Rzeczypospolitej Polskiej
1. Uwagi wprowadzające
2. Obowiązki przedsiębiorców związane z ochroną środowiska
2.1. Obowiązki przedsiębiorców związane z ochroną środowiska
w świetle ustawy - Prawo przedsiębiorców i ustaw
uzupełniających
2.1.1. Uwagi ogólne
2.1.2. Obowiązki przedsiębiorców związane z kontrolą
działalności gospodarczej a ochrona środowiska
2.1.3. Obowiązki podmiotów zagranicznych w zakresie
ochrony środowiska
2.2. Obowiązki przedsiębiorców związane z ochroną środowiska
w świetle ustawy - Prawo ochrony środowiska
2.2.1. Uwagi ogólne
2.2.2. Obowiązki przedsiębiorców związane z koniecznością
uzyskania niezbędnych decyzji administracyjnych,
w tym pozwoleń i zezwoleń
2.2.3. Obowiązki przedsiębiorców związane z ponoszeniem
opłat za korzystanie ze środowiska
2.2.4. Obowiązki przedsiębiorców o charakterze ewidencyjno-
statystycznym
2.2.5. Obowiązki przedsiębiorców dotyczące opracowywania
dokumentów związanych z możliwością występowania
poważnych awarii
2.2.6. Obowiązek uzyskania przeglądu ekologicznego
2.3. Obowiązki przedsiębiorców związane z ochroną środowiska
w świetle innych ustaw
2.3.1. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 20 lipca 2017 r.-Prawo wodne
2.3.2. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 14 grudnia 2012 r.oodpadach
2.3.3. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców
w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej
2.3.4. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym
2.3.5. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
2.3.6. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych
2.3.7. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów
wycofanych z eksploatacji
2.3.8. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko
2.3.9. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie
2.3.10. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji
2.3.11. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach
i organizmach genetycznie zmodyfikowanych
2.3.12. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych
i ich mieszaninach
2.3.13. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej
odmian roślin
2.3.14. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 28 września 1991 r.olasach
2.3.15. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach
2.3.16. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie
2.3.17. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających
warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych
gazach cieplarnianych
2.3.18. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy z dnia
30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej
2.3.19. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
2.3.20. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustawy
z dnia 4 lipca 2015 r. o kontroli niektórych
inwestycj
2.3.21. Obowiązki przedsiębiorców wynikające z ustaw
podatkowych
3. Zakazy prawne podejmowania i wykonywania działalności
gospodarczej ze względu na ochronę środowiska
4. Wnioski

Rozdział IV
Udział organów ochrony środowiska w egzekwowaniu
przestrzegania prawa ochrony środowiska w działalności
gospodarczej przedsiębiorcy
1. Uwagi wprowadzające
2. Udział organów ochrony środowiska w stosowaniu ograniczeń
podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności
gospodarczej
2.1. Udział organów ochrony środowiska w legalizacji
działalności gospodarczej
2.2. Udział organów ochrony środowiska w procesie reglamentacji
działalności gospodarczej
2.2.1. Udział organów ochrony środowiska w prowadzeniu
rejestrów regulowanej działalności gospodarczej
2.2.2. Udział organów ochrony środowiska w udzielaniu
zezwoleń
2.3. Udział organów ochrony środowiska w kontroli działalności
gospodarczej
2.3.1. Inspekcja Ochrony Środowiska
2.3.2. Minister właściwy do spraw klimatu
2.3.3. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska
2.3.4. Regionalny dyrektor ochrony środowiska
2.3.5. Państwowa Inspekcja Sanitarna
2.3.6. Organy samorządu terytorialnego jako organy kontrolne
2.3.7. Udział innych organów ochrony środowiska w kontroli
i nadzorze nad działalnością gospodarczą
2.4. Udział organów ochrony środowiska w procesie dotyczącym
zawieszenia i zakończenia wykonywania działalności gospodarczej
2.4.1. Udział organów ochrony środowiska w procesie
zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej
2.4.2. Udział organów ochrony środowiska w procesie
zakończenia działalności gospodarczej
2.5. Udział organów ochrony środowiska w zakresie
udzielania pomocy publicznej

3. Wnioski

Zakończenie
Bibliografia
Wykaz źródeł prawa
Prawo UE
Prawo polskie
Prawo czeskie
Prawo francuskie
Prawo litewskie
Prawo niemieckie
Orzecznictwo
Orzecznictwo TK
Orzecznictwo WSA
Orzecznictwo NSA
Literatura
Literatura polska
Literatura zagraniczna
Materiały online