OD PRZESZŁOŚCI DO TERAŹNIEJSZOŚCI. MIĘDZY POLITYKĄ FILOZOFIĄ I HISTORIĄ. WYBÓR PISM

ISBN: 978-83-66740-97-6

stron: 505

format: B5

oprawa: miękka

rok wydania: 2024

Przedkładany Czytelnikowi zbiór prac profesora Edwarda Jelińskiego obejmuje 46 tekstów. Powstały w różnych okresach kilkudziesięcioletniej twórczości naukowej Autora. Zostały przez Niego wyselekcjonowane osobiście, co odbieramy jako gest znaczący. W naszym przekonaniu wiąże się z nim wyzwanie, które może zostać podjęte przez Odbiorców.

Dokonując wyboru, a więc swoistego samookreślenia, Autor zaprasza, byśmy spróbowali przemyśleć kilka kwestii. Po pierwsze, jakie kryteria decydowały o dokonanym przez Niego wyborze? Po drugie, jakie sensy i znaczenia manifestowały się poprzez każdą z wybranych prac, gdy powstawała i była publikowana po raz pierwszy? Po trzecie, jakie sensy i znaczenia ujawniają teksty wybrane dziś (zarówno jako części prezentowanego zbioru, jak i utwory odrębne)?

SPIS TREŚCI

Słowo wstępne (Andrzej Stelmach, Bartosz Hordecki) 

I. Wokół kondycji człowieka (po)nowoczesnego.
O specyficzności pamięci historycznej w warunkach współczesnej cywilizacji
„Płynne społeczeństwo" a demokracja bezpośrednia 
O autorytecie w świecie polityki i nie tylko, uwag kilka
O godności w obliczu praw naturalnych 

II. Między Europą i jej narodami
Wspólna Europa - mit czy rzeczywistość?
O kondycji duchowej Europy - uwagi sceptyczne 
0 bezpieczeństwie Europy w warunkach XXI wieku.
Próba spojrzenia aksjologicznego 
Kwestia narodowa w tzw. starej i nowej Europie 
Między narodem a państwem. Perspektywa historyczno-polityczna
i teoretyczna

III. Między ojczyzną, patriotyzmem i pytaniami o polskość
Pamięć o Ojczyźnie. Na kanwie poglądów Libelta i Bocheńskiego
Patriotyzm jako wartość chrześcijańska. Kilka refleksji teoretyczno-praktycznych 
Być Polakiem w warunkach integrującej się Europy
Status tożsamościowy Polaka w warunkach rzeczywistości unijnej

IV. Meandry aksjologii polityki (konteksty polskie)
Symptomy relacji między społeczeństwem/narodem a państwem
Próba spojrzenia retrospektywnego w warunkach polskich 
Tradycje demokracji w Polsce i jej współczesne repliki
Z perspektywy kontrowersji wokół polskiego liberalizmu 
Racjonalność działań w warunkach tzw. „Rzeczpospolitej obywateli"
Antysemityzm na przełomie wieków. Zagadnienie autentyczne czy urojone w warunkach III Rzeczypospolitej

V. Na ścieżkach filozofii polskiej i nie tylko
Z tradycji filozoficznych w Wielkopolsce
Karol Libelt w polskiej literaturze filozoficznej XX wieku
Jędrzej Moraczewski jako historiozof i filozof społeczny
Między filozofią a matematyką.Przyczynek do charakterystyki poglądów Benedykta Bornsteina 
O roli kobiet w filozofii (na wybranych przykładach)
O edukacji z perspektywy historyczno-filozoficznej.

VI. Rewolucje europejskie, rewolucje rosyjskie - sensy, znaczenia, recepcja 
Rewolucje europejskie: sens i znaczenie moralne.
Próba spojrzenia ogólnowartościującego
Idee bolszewizmu w katolickiej myśli filozoficzno-spolecznej
Drugiej Rzeczpospolitej
Marksizm rosyjski w perspektywie polskiej myśli politycznej
(na przykładzie poglądów Jana Kucharzewskiego)
Rewolucja rosyjska a polska myśl socjalistyczna
(na wybranych przykładach) 
Wątek rewolucji (rosyjskich) w życiu i poglądach historiozoficznych Stanisława Ignacego Witkiewicza
O genezie tożsamości postimperialnej Rosji współczesnej

VII. Z dziejów myśli socjalistycznej (do 1939 r.)
Stanowisko socjaldemokracji europejskiej wobec zagadnienia narodowego do 1918 r. (na przykładzie kwestii polskiej) 
Problematyka narodowa w polskiej myśli reformistycznej (do 1939 r.)
Problem programu gospodarczo-społecznego w polskiej myśli socjalistycznej do 1918 r. (wybrane zagadnienia) 
Polityka Polskiej Partii Socjalistycznej wobec mniejszości narodowych w latach 1918-1939
Niepodległość jako wartość społeczno-polityczna (na przykładzie poglądów socjalistów polskich do 1918 roku) 
Polska myśl socjalistyczna wobec problemu demokracji w okresie międzywojennym
Między wojną a pokojem. Z dziejów polskiej myśli socjalistycznej
do 1939 r

VIII. Kościół katolicki i religijność Polaków wczoraj i dziś 
O genezie statusu społeczno-politycznego Kościoła katolickiego jako instytucji (w Polsce) - próba spojrzenia historyczno-doktrynalnego 
Kościół katolicki wobec problemu okrucieństwa w Europie XX wieku
Problem ubóstwa w Kościele - kilka uwag historyczno-teologicznych
Kościół katolicki wobec sekt i nowych ruchów religijnych (na przykładzie wybranych dokumentów kościelnych)
Katolicyzm a perspektywy kultury. Wokół publicystyki i filozofii
ks. Antoniego Szymańskiego
Kilka uwag o religijności Polaków na początku XXI wieku
Uwagi o przemianach w religijności Polaków po 1989 roku 
O związkach fundamentalizmu religijnego z fundamentalizmem politycznym w warunkach polskich
Bezpieczeństwo człowieka w ujęciu ekologii integralnej 
Bibliografia prac profesora Edwarda Jelińskiego