OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO TEORIA I PRAKTYKA

ISBN: 978-83-01-21370-1

617 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2020

Problematyka oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest ważnym elementem procedury administracyjnej przed wydaniem zezwolenia na jego realizację. W czasach, kiedy Polska przygotowywała się do wejścia do Unii Europejskiej i w pierwszych latach członkostwa, z początkiem XXI w. pojawiły się na rynku liczne poradniki na temat przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko. Od tego czasu stopniowo zmieniały się przepisy prawne, a w 2008 r. zmieniła się nawet podstawa prawna tej procedury, lecz zachowały się główne zasady jej przeprowadzania.
Odczuwalny jest brak na polskim rynku pozycji, w której znajdowałyby się podstawy teoretyczne procedury oceny oddziaływania na środowisko i rzeczywiste przykłady, uzupełnione wieloaspektowym spojrzeniem na tę procedurę z naciskiem na zagadnienia techniczne i inżynierskie.
W niniejszej książce w sposób całościowy i krytyczny opisano ocenę oddziaływania na środowisko zarówno od strony autora raportu, jak i organu administracji, który odnosi się do takiego dokumentu w toku wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zamiarem autora było również opracowanie zagadnienia w taki sposób, aby książka mogła być podręcznikiem przeznaczonym dla studentów, którzy mogą ją wykorzystać podczas realizacji zajęć z zakresu oceny oddziaływania na środowisko.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów
Przedmowa
Wstęp
1. Historia OOŚ
1.1. Historia wdrażania procedury oceny oddziaływania na świecie
1.2. Historia wdrażania procedury oceny oddziaływania w Polsce
2. Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie
2.1. Konstytucja RP
2.2. Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko
2.3. Terminy na udostępnienie informacji
2.4. Odmowa udostępnienia informacji
2.5. Opłaty za udostępnienie informacji
2.6. Czynne i bierne udostępnianie informacji
2.7. Dostęp do informacji o środowisku a dostęp do informacji publicznej
2.8. Dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie w praktyce
2.9. Nadużycie prawa do informacji o środowisku
3. Udział społeczeństwa w procedurach administracyjnych dotyczących
środowiska
3.1. Wprowadzenie
3.2. Etapy udziału społeczeństwa
3.3. Zalety i wady konsultacji społecznych
3.4. Techniki przeprowadzania konsultacji społecznych
3.5. Udział organizacji ekologicznych w postępowaniu w sprawie ochrony
środowiska
4. Procedura administracyjna oceny oddziaływania na środowisko
4.1. Przedsięwzięcie
4.2. Screening (ustalenie obowiązku przeprowadzenia oceny)
4.3. Scoping (ustalenie zakresu oceny)
4.4. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
4.4.1. Rola i znaczenie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.4.2. Zawartość decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.4.3. Uzasadnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.4.4. Wybór wariantu dopuszczonego do realizacji
4.4.5. Przeniesienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.5. Właściwość organów administracji
4.6. Załączniki do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.7. Ważność decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
4.8. Opiniowanie i uzgadnianie stanowisk organów współdziałających w procedurze
oceny oddziaływania na środowisko
4.9. Ponowna ocena oddziaływania na środowisko
4.10. Ocena oddziaływania na obszar Natura 2000
4.11. Schematy postępowania administracyjnego
5. Metody oceny stanu środowiska przyrodniczego
6. Metody oceny wpływu na środowisko
6.1. Klasyfikacja środowiska naturalnego
6.2. Podejmowanie decyzji
6.3. Prognozowanie eksperckie
6.4. Listy i macierze kontrolne
6.5. Modelowanie
6.5.1. Modelowanie fizyczne
6.5.2. Modelowanie matematyczne
6.6. Analiza wielokryterialna
6.6.1. Podział metod analizy wielokryterialnej
6.6.2. Metoda AHP
6.6.3. Inne metody analizy wielokryterialnej
6.6.4. Przykładowa ocena metodą analizy wielokryterialnej
6.7. Metody oceny ekonomicznej
6.7.1. Podstawowe pojęcia
6.7.2. Analiza kosztów i korzyści
6.8. Wycena wartości środowiska
6.8.1. Metody wyceny wartości środowiska
6.8.2. Metoda efektów produkcyjnych
6.8.3. Metoda nakładów prewencyjnych i kosztów restytucji
6.8.4. Metoda kapitału ludzkiego
6.8.5. Metoda cen hedonicznych
6.8.6. Metoda kosztów podróży
6.8.7. Metoda wyceny warunkowej
6.9. Inne metody
6.9.1. Porównawcza analiza ryzyka
6.9.2. Analiza SWOT
6.10. Zagrożenia metod oceniania
6.10.1. Teoria płatów i korytarzy
6.10.2. Efekt Alleego
6.10.3. Efekt wąskiego gardła
6.10.4. Efekt założyciela
6.10.5. Efekt kobry
7 Rodzaje oddziaływań
8 Wariantowanie oddziaływań
9 Działania zapobiegające, łagodzące i kompensujące
9.1. Zasady zapobiegania i przezorności
9.2. Rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych
9.3. Działania zapobiegające podczas prac budowlanych
9.4. Inne działania zapobiegające
10 Monitorowanie oddziaływań
10.1. Podział monitoringu
10.2. Biomonitoring - skala porostowa
10.3. Inne metody biomonitoringu
10.4. Przykładowe zalecenia monitoringu
11 Karta informacyjna przedsięwzięcia
12 Raport oceny oddziaływania na środowisko
12.1. Opis planowanego przedsięwzięcia
12.1.1. Charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania
terenu
12.1.2. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych
12.1.3. Przewidywane rodzaje i ilości emisji, w tym odpadów
12.1.4. Informacje o różnorodności biologicznej, wykorzystywaniu zasobów
naturalnych, w tym gleby, wody i powierzchni ziemi
12.1.5. Informacje o zapotrzebowaniu na energię i jej zużyciu
12.1.6. Informacje o pracach rozbiórkowych dotyczących przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko
12.1.7. Ocenione w oparciu o wiedzę naukową ryzyko wystąpienia
poważnych awarii lub katastrof naturalnych i budowlanych przy
uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii,
w tym ryzyko związane ze zmianą klimatu
12.2. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko
12.2.1. Elementy środowiska objęte ochroną oraz korytarze ekologiczne
12.2.2. Właściwości hydromorfologiczne, fizykochemiczne, biologiczne
i chemiczne wód
12.3 Wyniki inwentaryzacji przyrodniczej
12.4 Inne dane, na podstawie których dokonano opisu elementów przyrodniczych
12.5 Opis istniejących zabytków
12.6 Opis krajobrazu
12.7 Informacje na temat powiązań z innymi przedsięwzięciami
12.8 Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania
przedsięwzięcia
12.9 Opis wariantów przedsięwzięcia
12.10 Określenie przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów
na środowisko
12.11 Porównanie oddziaływań analizowanych wariantów
12.12 Uzasadnienie proponowanego wariantu
12.13 Opis zastosowanych metod prognozowania
12.14 Opis metod unikania, zapobiegania, ograniczania i kompensacji przyrodniczej
12.15 Informacje dodatkowe dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko
12.16 Informacje dodatkowe dla instalacji spalania paliw o mocy nie mniejszej niz 300 MW
12.17 Ocena technologu instalacji
12.18 Ocena dokumentów strategicznych
12.19 Spełnianie celów środowiskowych określonych przez ustawę Prawo wodne
12.20 Informacja o obszarze ograniczonego użytkowania
12.21 Przedstawienie zagadnień w formie graficznej
12.22 Przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej
12.23 Analiza możliwych konfliktów społecznych
12.24 Monitoring
12.25 Trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy
12.26 Streszczenie niespecjahstyczne
12.27 Data sporządzenia, imię i nazwisko oraz podpis autora
12.28 Oświadczenie autora
12.29 Źródła informacji
12.30 Informacje specyficzne
12.31 Moc dowodowa raportu oceny oddziaływania
13. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko
14. Obszary Natura 2000
15. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
16. Procedury kontrolne systemu ocen oddziaływania na środowisko
17. Oddziaływanie zanieczyszczeń na środowisko
17.1 Zanieczyszczenia powietrza
17.2 Zanieczyszczenia wody
17.3 Emisja promieniowania
18. Przykłady typowych przedsięwzięć
18.1. Stacje paliw
18.1.1. Charakterystyka paliw
18.1.2. Emisja węglowodorów
18.1.3. Odpady
18.1.4. Warunki techniczne, jakie muszą spełniać stacje paliw
18.1.5. Ryzyko poważnej awarii przemysłowej
18.1.6. Proponowane działania zapobiegawcze
18.1.7. Prace rozbiórkowe
18.2. Drogi
18.2.1. Oddziaływania dróg na środowisko
18.2.2. Przejścia dla zwierząt
18.2.3. Inne zagadnienia związane z oddziaływaniem dróg na środowisko
18.3. Elektrownie wiatrowe
18.3.1. Zalety i wady elektrowni wiatrowych
18.3.2. Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na krajobraz
18.3.3. Ocena oddziaływania na ptaki i nietoperze
18.3.4. Oddziaływanie hałasu
18.3.5. Wytwarzanie energii elektrycznej
18.3.6. Morskie farmy wiatrowe
18.3.7. Inne oddziaływania elektrowni wiatrowych
18.4. Stacje bazowe telefonii komórkowej
18.5. Piroliza odpadów z tworzyw sztucznych
18.5.1. Termiczne przekształcanie odpadów
18.5.2. Kwalifikacja przedsięwzięcia
18.6. Inne przedsięwzięcia
19. Kontakty z inwestorem przed wykonywaniem karty informacyjnej
lub raportu oceny oddziaływania
20. Zakończenie
21. Załączniki
Bibliografia