KONTAKTY Z DZIECKIEM. JAK REGULOWAĆ, JAK EGZEKWOWAĆ? PORADNIK PRAKTYCZNY

ISBN: 978-83-8286-950-7

534 stron
format: A5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2022

Publikacja to jedyny na rynku tak obszerny poradnik dotyczący spraw o kontakty z dziećmi - zarówno z punktu widzenia osób uprawnionych do kontaktów, jak i tych, które jako główni opiekunowie dziecka są zobowiązane do umożliwienia kontaktów z nim. Został napisany w przystępny sposób, najważniejsze zagadnienia ujęto w ramkach, a wyjaśnienia kwestii prawnych przeplatają przykłady wzięte z życia, pokazujące standardowe sytuacje w tego typu sprawach.

Autorka traktuje tytułową problematykę w sposób kompleksowy - przede wszystkim przedstawia aspekty kontaktów dziecka z rodzicem, ale odrębnie omawia również zagadnienia dotyczące jego kontaktów z rodzeństwem, dziadkami bądź innymi osobami bliskimi (np. macochą czy ojczymem). Tekst uzupełniają wywiady ze specjalistami: sędzią rodzinnym, kuratorem sądowym, mediatorem, psychologiem dziecięcym, działaczem ruchu praw ojców, coachem, trenerem radykalnego wybaczania.

Książka jest przeznaczona dla osób niebędących prawnikami, które szukają wyczerpujących informacji na temat prawnych aspektów spraw o kontakty z dzieckiem, a także dla pełnomocników procesowych zamierzających świadczyć pomoc prawną w takich sprawach.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1
Kontakty dziecka z osobami bliskimi - zasady, filozofia,
regulacje prawne
1. Budowanie więzi wymaga kontaktów
2. Prawo do kontaktów z dzieckiem w prawie międzynarodowym
3. Prawo do kontaktów z dzieckiem w prawie krajowym
4. Kto z kim, czyli osoby dramatu
5. Jak uregulować kontakty z dzieckiem
6. Gdy dziecko przebywa u opiekuna lub w pieczy zastępczej
7. Przedmiot sprawy o kontakty
8. Inicjatywa sądu
9. Ustalenie kontaktów z dzieckiem
10. Ograniczenie kontaktów z dzieckiem
11. Zakaz kontaktów z dzieckiem
12. Forma kontaktów
13. Działania naprawcze
14. "Odrabianie" zaległych kontaktów
15. Logistyka kontaktów - kto przywozi, kto odwozi
16. Skąd odbierać, dokąd odwozić?
17. Kto odbiera dziecko na kontakty, kto się nim opiekuje
podczas kontaktów?
18. Ta wredna konkubina, ten znienawidzony nowy partner matki
19. Wyjazdy za granicę podczas kontaktów
20. Na marginesie - kontakty z innymi osobami niż dziecko

Rozdział 2
Kontakty dziecka z rodzicem
1. Kontakty dziecko-rodzic - prawo i obowiązek
2. Prawo rodzica do kontaktów z dzieckiem jako dobro osobiste
3. Kontakty z dzieckiem a władza rodzicielska
4. Jak uregulować kontakty rodzica z dzieckiem?
5. Kto może zainicjować sprawę o uregulowanie kontaktów rodzica z dzieckiem?
6. Cienka granica między kontaktami a pieczą naprzemienną
7. Kontakty z dzieckiem w razie pieczy naprzemiennej
8. Na ile liczy się zdanie dziecka?
9. Kontakty z dzieckiem a obowiązek alimentacyjny
10. Uregulowanie kontaktów z dzieckiem w sprawie o rozwód bądź separację
11. Gdy rodzic nie chce utrzymywać kontaktów z dzieckiem
12. Gdy ojciec nie jest formalnie ojcem

Rozdział 3
Kontakty z potomstwem - węzeł gordyjski i jak go rozplątać?
1. Różne postawy rodzicielskie
2. Nadopiekuńcze matki
3. Ojcowie, którzy odpuszczają
4. Nękacz
5. Alienacja rodzicielska
6. Jakie są konsekwencje alienacji rodzicielskiej?
7. Jak to robią inni?
8. A jak to jest u nas?
9. Co wybieram: krzywdę czy szczęście dziecka?
10. Działania naprawcze
10.1. Mediacja
10.2. Psychoterapia
10.3. Kurs umiejętności wychowawczych
10.4. Porozumienie bez przemocy
10.5. "Radykalne wybaczanie"

Rozdział 4
Harmonogram kontaktów z dzieckiem i sposób ich realizacji
1. Harmonogram kontaktów
2. Czynniki wpływające na harmonogram kontaktów
3. Dynamika harmonogramu kontaktów, czyli jak kontakty "rosną" wraz z dzieckiem
4. Kontakty z dzieckiem a miejsce ich wykonywania
4.1. Kontakty w miejscu stałego pobytu dziecka
4.2. Kontakty w miejscu stałego pobytu rodzica niemieszkającego z dzieckiem na stałe
4.3. Kontakty w miejscach publicznych
4.4. Kontakty w wyspecjalizowanym ośrodku
4.5. Ile kosztują kontakty w wyspecjalizowanym ośrodku?
5. Osoby obecne przy kontaktach
5.1. Kontakty w obecności rodzica pierwszoplanowego
5.2. Kontakty w obecności innej osoby bliskiej
5.3. Kurator sądowy a kontakty z dzieckiem
5.4. Ile to kosztuje i kto płaci za udział kuratora przy kontaktach z dzieckiem?
5.5. Zakaz kontaktów rodzica z dzieckiem
5.6. Kontakty w obecności psychologa
5.7. Kontakty z udziałem tłumacza
6. Kontakty według okresów
6.1. Kontakty bieżące
6.2. Kontakty w okresach szczególnych
6.2.1. Kontakty wakacyjne, czyli "wolisz jechać
na wakacje z tatusiem czy z mamusią"?
6.2.2. Ferie zimowe, czyli z kim na narty?
6.2.3. Święta, święta
6.2.4. Długie weekendy
6.2.5. Urodziny, imieniny
6.2.6. Dzień Matki, Dzień Ojca
6.2.7. Dzień Dziecka
6.2.8. Mikołajki
6.2.9. Dzień Babci, Dzień Dziadka
6.3. Kolizje terminów

Rozdział 5
Kontakty z dzieckiem w sprawie o rozwód
bądź separację
1. Regulowanie kontaktów w rozwodzie bądź separacji
2. Podstawa to ugodowość i elastyczność
3. Zaniechanie orzekania o kontaktach
4. Kontakty w wyroku czy w porozumieniu?
5. Działania naprawcze
6. Mediacje w sprawie o rozwód bądź separację
7. Według harmonogramu czy elastycznie?
8. Kto ma wozić dziecko na kontakty?
9. Kontakty obojga rodziców
10. Zabezpieczenie kontaktów
11. Przymusowe egzekwowanie kontaktów
12. Nie mogą toczyć się dwie sprawy
13. Ile to kosztuje?
14. Jak uiścić opłatę sądową?
15. Inne koszty
16. Zwolnienie od kosztów sądowych
17. Jaki sąd właściwy?
18. Jakie prawo właściwe?

Rozdział 6
Kontakty dziecka z dziadkami i innymi osobami bliskimi
1. Jak to było kiedyś, a jak to jest teraz
2. Dlaczego kontakty dziadków z wnukami są tak ważne?
3. Hierarchia więzi, czyli bliżsi i dalsi krewni
4. Kto może zainicjować sprawę o uregulowanie
kontaktów babci i/lub dziadka z dzieckiem?
5. Kto może zainicjować sprawę o uregulowanie
kontaktów innej osoby bliskiej (np. cioci, wujka,
macochy, ojczyma, rodzeństwa) z dzieckiem?
6. Gdy sprawa o rozwód jest w toku
7. Strony postępowania, czyli kto bierze udział w sprawie
8. Harmonogram kontaktów dziecka z innymi osobami bliskimi

Rozdział 7
Ugodowe rozwiązania
1. Czy tylko orzeczenie sądu?
2. Obowiązek realizacji kontaktów z dzieckiem a psychologia człowieka
3. Walory ugodowych rozwiązań
4. Porozumienie rodzicielskie (plan wychowawczy)
5. Ugoda przed mediatorem
6. Umowa o kontakty
7. Ugoda sądowa

Rozdział 8
Idę do sądu, czyli kiedy ugodowo się nie da
1. W jakich sprawach przed sądem można uregulować kontakty z dzieckiem
2. Strony postępowania
3. Wniosek i odpowiedź na wniosek
4. Ile to kosztuje, czyli koszty postępowania
4.1. Opłaty sądowe
4.2. Jak uiścić opłatę sądową?
4.3. Inne koszty
4.4. Zwolnienie od kosztów sądowych
5. Jaki sąd właściwy?
5.1. Właściwość rzeczowa
5.2. Właściwość miejscowa
6. Jurysdykcja krajowa
7. Jakie prawo właściwe?
8. Treść wniosku, czyli jak przygotować wniosek o kontakty
9. Jakie wątki można połączyć w jednym wniosku?
10. Wniosek o zabezpieczenie
11. Załączniki do wniosku o ustalenie kontaktów
12. Dowody
12.1. Dokumenty
12.2. Zeznania świadków
12.3. Czy muszę pytać świadka, czy będzie zeznawać?
12.4. Osoby najbliższe jako świadkowie
12.5. Psycholog jako świadek
12.6. Przesłuchanie stron
12.7. Wysłuchanie małoletniego
12.8. Opinie OZSS oraz opinie biegłych
12.9. Co robić, gdy opinia biegłych jest dla mnie niekorzystna?
12.10. Prywatna opinia
12.11. Wywiad kuratora
12.12. Oględziny
12.13. Jak złożyć wniosek o kontakty

Rozdział 9
Zabezpieczenie roszczeń o kontakty
1. Po co nam zabezpieczenie?
2. Harmonogram kontaktów w zabezpieczeniu
3. Ograniczenie kontaktów w zabezpieczeniu
4. Inne żądania we wniosku o zabezpieczenia
5. Rozprawa czy posiedzenie niejawne?
6. "Twarde" dokumenty
7. Zmiana zabezpieczenia kontaktów
8. Okoliczności uzasadniające wniosek o zmianę zabezpieczenia
9. Dowody na poparcie wniosku o zabezpieczenie bądź jego zmianę
10. Ile to kosztuje?
11. Rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie
12. Ile czasu ma sąd na rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie?
13. Zażalenie na postanowienie zabezpieczające
14. Przymusowe egzekwowanie kontaktów wynikających z postanowienia zabezpieczającego

Rozdział 10
Postępowanie przed sądem
1. Ile to wszystko potrwa?
2. Rozprawy jawne
3. Rozprawy zdalne
4. Dbaj o swój PR
5. Jak ubrać się do sądu?
6. Jak zachowywać się przed sądem?
7. Jak na spowiedzi
8. Nieetyczne prowadzenie sprawy, czyli ciosy poniżej pasa
9. Przygotowanie, przygotowanie, przygotowanie
10. Kolejność zdarzeń
11. Jak przygotować się do przesłuchania świadków?
12. Jak zeznawać przed sądem?
13. Jak przygotować się do własnych zeznań w sprawie?
14. Jak przygotować się do przesłuchania drugiej strony?
15. Jeśli nie stawi się wnioskodawca
16. Jeśli nie stawi się druga strona postępowania
17. Czy można zmusić stronę do stawiennictwa na rozprawie?
18. Inne sprawy rodzinne
19. Cofnięcie wniosku
20. Gdy jestem uczestnikiem postępowania
21. Odpowiedź na wniosek
22. Najlepszą obroną jest atak?
23. Wniosek wzajemny

Rozdział 11
Gdy jestem niezadowolony z orzeczenia sądu
1. Jaki sąd rozpoznaje środek odwoławczy?
2. Zapowiedź zażalenia bądź apelacji
3. Odstąpienie od uzasadnienia postanowienia
4. Ile mamy czasu na wniesienie zażalenia bądź apelacji?
5. Treść zażalenia lub apelacji
6. Nowe dowody w apelacji
7. Ile to kosztuje?
8. Jak uiścić opłatę sądową?
9. Zwolnienie od kosztów sądowych
10. Skarga kasacyjna

Rozdział 12
Nic nie jest wieczne, czyli kiedy można domagać się zmiany kontaktów
1. Kiedy można wnosić o zmianę orzeczenia o kontaktach?
2. Jakiej zmiany można się domagać?
3. Co to znaczy, że dobro dziecka wymaga zmiany kontaktów?
4. Jakie rozstrzygnięcia w sprawie kontaktów mogą podlegać zmianom?
5. Cel roszczenia o zmianę rozstrzygnięcia w sprawie kontaktów
6. Wniosek o zmianę rozstrzygnięcia w sprawie kontaktów
7. Okoliczności uzasadniające wniosek o zmianę rozstrzygnięcia o kontaktach
8. Co, jeśli druga strona złoży wniosek wzajemny o zmianę kontaktów?
9. Zmiana zabezpieczenia kontaktów
10. Jak wykazać, że dobro dziecka wymaga zmiany rozstrzygnięcia o kontaktach?
11. Zabezpieczenie roszczenia o zmianę kontaktów
12. Gdy druga strona wniosła o zmianę kontaktów

Rozdział 13
Przymusowe egzekwowanie kontaktów
1. Jak to było dawniej?
2. A jak to jest teraz?
3. Trybunał Konstytucyjny "namieszał"
4. Czy system przymusowej egzekucji kontaktów jest skuteczny?
5. Etapy postępowania o egzekucję kontaktów
6. Różne podstawy prawne
7. Czym kieruje się sąd, wydając postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej?
8. Jak wykazać utrudnianie bądź brak realizacji kontaktów?
9. Jakie są kwoty zagrożenia?
10. Rodzajowe wycenianie naruszeń
11. Czym kieruje się sąd, wydając postanowienie o nakazaniu zapłaty sumy pieniężnej?
12. Mechanizm działa w dwie strony
13. Rola policji przy egzekucji kontaktów
14. Egzekucja kontaktów w sprawie o rozwód bądź separację
15. Niezbędne dokumenty
16. Opłata sądowa
17. Rozpoznanie wniosku przez sąd
18. Zwrot uzasadnionych wydatków i inne wychowawcze oddziaływania sądu
19. Zażalenie
20. Egzekucja zasądzonych kwot za brak realizacji kontaktów
21. Utrudnianie kontaktów a władza rodzicielska

Rozdział 14
Inne środki ochrony prawnej związane z prawem do kontaktów z dzieckiem
1. Ochrona prawna kontaktów z dzieckiem jako dobra osobistego
1.1. Prawo rodzica do kontaktów z dzieckiem jako dobro osobiste
1.2. Pozew o ochronę dóbr osobistych
1.3. Ile to kosztuje?
2. Ochrona prawa do kontaktów z dzieckiem jako jednego z praw człowieka
2.1. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
2.2. Europejski Trybunał Praw Człowieka
2.3. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
2.4. Kontakty z dzieckiem w orzecznictwie ETPC
2.5. Wymogi formalne skargi do ETPC
2.6. Ile to kosztuje?

Kontakty z dziećmi w oczach ekspertów
Kluczowe są szkolenia dla sędziów - rozmowa z Dorotą
Hildebrand-Mrowiec, sędzią Sądu Rejonowego,
prezes Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w latach
2015-2021, w 2018 r. wyróżnioną przez fundację
Court Watch Polska tytułem "Obywatelskiego
Sędziego Roku"
Mechanizmy przymuszające nie przynoszą efektów -
rozmowa z Beatą Skoczelas, kuratorem sądowym
Konflikt to nie koniec, ale początek nowej jakości -
rozmowa z Sylwią Kulbat, psychologiem, specjalistą
z zakresu psychologii opiniującym w sprawach
rozwodowych i opiekuńczych, mediatorem z listy
mediatorów stałych, coachem
Można nauczyć się współpracy i słuchania z empatią -
rozmowa z Alicją Kuczyńską-Kratą, mediatorem -
superwizorem, trenerem komunikacji i umiejętności
mediacyjnych, psychoedukatorem
Wiem, co czuje mężczyzna - rozmowa z Ireneuszem
Dzierżęgą, prezesem Stowarzyszenia Narodowe
Centrum Ojcostwa
Trzeba zacząć od siebie, by pomóc swoim dzieciom -
rozmowa z Aleksandrą Warsztocką, trenerem
i coachem, pracującą technikami uwalniania emocji
dr. Davida Hawkinsa
Mamy wpływ na to, jak przebiega życie nasze i naszych
dzieci - rozmowa z Magdaleną Czają, trenerem
radykalnego wybaczania

Akty prawne
Ustawa z 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego
Ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów
sądowych
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2019 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych

Tezy z orzecznictwa według zagadnień
Prawo rodzica do kontaktów z dzieckiem
Dobro dziecka a interes rodziców
Kontakty z dzieckiem a władza rodzicielska
Zakaz osobistych kontaktów z dzieckiem
Kontakty z dzieckiem a obowiązek alimentacyjny
Kontakty z dorosłym ubezwłasnowolnionym dzieckiem
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia na postanowienie
o sprawach wykonywania kontaktów z dzieckiem
Kontakty z dzieckiem w rozwodzie
Kontakty dziecka z dziadkami i innymi osobami bliskimi
Przymusowe egzekwowanie kontaktów
Prawo do kontaktów rodzica z dzieckiem
jako jedno z dóbr osobistych
Prawo do kontaktów rodzica z dzieckiem jako jedno
z praw człowieka

Wykaz przykładowych ośrodków, w których można
realizować kontakty z dzieckiem w obecności psychologa

Literatura

Skorowidz