HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ ZARYS PROBLEMATYKI

ISBN: 978-83-7695-766-1

245 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2020

W podręczniku zawarto przegląd wybranych - najważniejszych - kierunków rozwoju współczesnej myśli ekonomicznej, szkół teoretycznych, sylwetek ich twórców i znaczenia ich dociekań teoretycznych dla dalszego rozwoju nauk ekonomicznych. Podręcznik skierowano do czytelników mających wiedzę ekonomiczną, ale niemających uporządkowanego oglądu dróg ewolucji dociekań ekonomicznych, zwłaszcza wywodzących się z kręgów cywilizacji śródziemnomorskiej (euro-amerykańskiej).

SPIS TREŚCI

Wstęp 1. Powstanie ekonomii jako nauki i periodyzacja rozwoju myśliekonomicznej1.1. Przyczyny wyodrębnienia się ekonomii jako nauki i jej przedmiot1.2. Przyczyny periodyzacji dociekań ekonomicznych1.3. Kryteria periodyzacji rozwoju myśli ekonomicznej1.4. Główne etapy rozwoju myśli ekonomicznej2. Problemy poznawcze i pojęciowe dociekań ekonomicznych 2.1. Ekonomia normatywna i pozytywna 2.2. Wyjaśnienie zjawisk w ekonomii 2.3. Rola modeli w naukach ekonomicznych2.4. Wybór teorii ekonomicznych2.5. Ekonomia empiryczna 2.6. Badanie przyczynowości 3. Myśl starożytna i średniowieczna w rozważaniach ekonomicznych3.1. Tło społeczno-gospodarcze i ogólna charakterystyka myśli ekonomicznejświata antycznego i średniowiecza3.2. Poglądy społeczno-ekonomiczne Platona i Arystotelesa3.3. Ogólna charakterystyka średniowiecza 3.4. Ogólna charakterystyka średniowiecznej nauki społecznej Kościoła 3.5. Poglądy społeczno-ekonomiczne Tomasza z Akwinu4. Merkantylizm i prekursorzy ekonomii klasycznej 4.1. Tło historyczne i społeczno-polityczne oraz ekonomiczne merkantylizmu4.2. Merkantylizm jako pierwsza doktryna interwencjonizmu państwowego i pierwsza doktryna polityki imperialno-kolonialnej 4.3. Ogólna charakterystyka poglądów merkantylistycznych 4.4. Koncepcje ekonomiczne bulionizmu4.5. Główne odmiany narodowe i przedstawiciele merkantylizmu 4.6. Poglądy ekonomiczne i społeczno-polityczne w merkantylizmiewłaściwym4.7. Polityka ludnościowa w merkantylizmie4.8. Poglądy ekonomiczne i znaczenie twórczości Williama Petty‘-egoi Richarda Cantillona5. Myśl fizjokratyczna5.1. Tło historyczne powstania fizjokratyzmu5.2. Narodziny i podstawowe założenia filozoficzne, teoriopoznawczeoraz metodologiczne fizjokratyzmu5.3. System teoretyczny fizjokratyzmu5.4. Stosunek fizjokratyzmu do merkantylizmu i prekursorów ekonomiiklasycznej 5.5. Rola fizjokratyzmu w dalszym rozwoju myśli ekonomicznej 6. Główne elementy ekonomii klasycznej 6.1. Tło społeczno-historyczne powstania i rozwoju szkoły6.2. Znaczenie idei porządku naturalnego - sposób pojmowania prawekonomicznych. Ahistoryzm 6.3. Ideologia liberalizmu gospodarczego6.4. Główne etapy rozwoju klasycznej teorii wartości 6.5. Struktura poglądów ekonomicznych Adama Smitha 6.6. Metoda badawcza Adama Smitha 6.7. Istota bogactwa w ujęciu Adama Smitha oraz jego teoria produkcjijako krytyka merkantylizmu6.8. Teoria wartości Adama Smitha6.9. Teoria wartości Davida Ricardo. Krytyka twierdzeń AdamaSmitha6.10. Problem transformacji w teorii ekonomii6.11. Teoria podziału dochodu (produktu) społecznego w ujęciu AdamaSmitha i Davida Ricardo 6.12. Rozwój (wzrost) gospodarczy w ujęciu Adama Smitha i DavidaRicardo 6.13. Teoria handlu zagranicznego (teoria kosztów komparatywnych)Davida Ricardo 6.14. Poglądy Davida Ricardo na problemy realizacji i kryzysuw kapitalizmie i ich recepcja 6.15. Elementy dorobku Jeana-Baptiste‘-a Saya 6.16. Poglądy ekonomiczne Thomasa Malthusa 6.17. Znaczenie dorobku ekonomii klasycznej dla dalszego rozwojumyśli ekonomicznej7. Ekonomia postklasyczna i myśl okresu przejściowego7.1. Koncepcje Jeana Simonde de Sismondiego jako przykład krytykisystemu kapitalistycznego z pozycji drobnomieszczańskich7.2. Przyczyny rozwoju i ogólna charakterystyka ekonomii postklasycznej7.3. Próby rozwoju teorii klasycznych w twórczości przedstawicieliekonomii postklasycznej7.4. Nowe elementy teoretyczne w koncepcjach ekonomii postklasycznej7.5. Dorobek Johna Stuarta Milla i jego znaczenie dla rozwoju myśliekonomicznej8. Szkoła historyczna w myśli ekonomicznej8.1. Tło historyczne8.2. Prekursorzy szkoły historycznej8.3. Starsza szkoła historyczna8.4. Młodsza szkoła historyczna 9. Instytucjonalizm, neoinstytucjonalizm i Nowa Ekonomia Instytucjonalna9.1. Instytucjonalizm9.2. Neoinstytucjonalizm 9.3. Nowa Ekonomia Instytucjonalna 10. Szkoła psychologiczna w XIX-wiecznej myśl ekonomicznej10.1. Nurt subiektywno-marginalistyczny w teorii ekonomii 10.2. Szkoła psychologiczna 10.3. Znaczenie ujęcia psychologicznego w XIX-wiecznej teorii ekonomicznej11. Ekonomia równowagi ogólnej11.1. Geneza ekonomicznej szkoły matematycznej 11.2. Teoria równowagi ogólnej Leona Walrasa 11.3. Koncepcja nauki ekonomii Leona Walrasa 11.4. Koncepcja krzywych obojętności Vilfreda Pareto jako próbaobiektywizacji teorii krańcowej użyteczności 12. Ekonomia neoklasyczna i współczesna myśl neoklasyczna12.1. Alfred Marshall i John Bates Clark jako twórcy ekonomii neoklasycznej12.2. Przedmiot ekonomii i jej główne zagadnienia badawcze wedługAlfreda Marshalla12.3. Teoria krańcowej produkcyjności i marginalna teoria podziałuJohna Batesa Clarka oraz ich znaczenie dla dalszego rozwoju ekonomii12.4. Wybrane elementy szwedzkiej szkoły ekonomicznej 12.5. Kierunki rozwoju współczesnej myśli neoklasycznej 13. Ekonomia dobrobytu13.1. Geneza ekonomii dobrobytu we współczesnej ekonomii 13.2. Dziedzina i zakres problemowy współczesnej ekonomii dobrobytu13.3. Znaczenie koncepcji optimum Vilfreda Pareto oraz twierdzeniaArrowa-Debreu13.4. Funkcje użyteczności i dobrobytu oraz kryteria podziału w ekonomiidobrobytu14. Myśl keynesowska i pokeynesowska 14.1. Geneza i krytyka współczesnej ekonomii keynesowskiej 14.2. Kierunki rozwoju współczesnej ekonomii pokeynesowskiej14.3. Wybrane elementy rozwoju współczesnej ekonomii neokeynesowskiej15. Socjalizm utopijny i myśl socjaldemokratyczna 15.1. Geneza socjalizmu utopijnego i myśli socjaldemokratycznej 15.2. Główne poglądy przedstawicieli socjalizmu utopijnego15.3. Wybrane elementy socjalizmu ricardiańskiego 15.4. Wybrane elementy myśli socjaldemokratycznej i rewizjonistycznejpo 1864 roku16. Marksizm i myśl pomarksowska 16.1. Źródła inspiracji16.2. Teoria rozwoju społeczno-gospodarczego16.3. Teoria wartości i teoria wartości dodatkowej 16.4. Ewolucja myśli pomarksowskiej 17. Ekonomia rozwoju17.1. Geneza, źródła inspiracji i ewolucja ekonomii rozwoju 17.2. Wiodące teorie ekonomii rozwoju 18. Wybrane metodologiczno-poznawcze problemy współczesnej ekonomii18.1. Pokryzysowa krytyka ekonomii18.2. Problemy związane z pomiarem dobrostanu18.3. Pomiar w badaniach ekonomicznych18.4. Polityka gospodarcza oparta na faktach 18.5. Refleksyjność modeli ekonomicznychZakończenieLiteratura Spis rysunków Spis tabelSkorowidz nazwisk