FUNKCJONOWANIE INSTYTUCJI WARUNKOWEGO ZAWIESZENIA WYKONANIA KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI W ŚWIETLE BADAŃ AKTOWYCH RAPORT Z BADAŃ

Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności stanowiło przez lata centralny problem polskiego wymiaru sprawiedliwości. Wskazywano, że jego nadużywanie w praktyce orzeczniczej jest jednym z powodów przeludnienia zakładów karnych. Reforma, która miała zmienić ten stan rzeczy, weszła w życie 1 lipca 2015 r. Jednak już niecały rok później zaczęto korygować przyjęte wówczas rozwiązania, a nowelizacja weszła w życie 15 kwietnia 2016 r. Czy założenia zmian wprowadzanych na przełomie 2015 i 2016 r. zostały zrealizowane? Odpowiedź na to pytanie ułatwia analiza akt sądowych z różnych rejonów Polski.Raport stanowi cenne źródło informacji dla praktyków wymiaru sprawiedliwości oraz naukowców zajmujących się polityką karną. Lekturę opracowania ułatwia przejrzysty układ treści, wzbogacony o liczne wykresy i tabele.

SPIS TREŚCI

Karolina Rząsa, Mateusz Szurman

ROZDZIAŁ 1. CEL I METODYKA PRACY1. Cele przeprowadzenia badań 2. Metodyka badań 2.1. Podstawowe pojęcia w dziedzinie metodologii 2.2. Badania stosowane i przyjęte procedury badawcze 2.3. Dobór próby 2.3.1. Wybór losowy warstwowy 2.3.2. Wybór losowy systematyczny 2.4. Odstępstwa od generalnej zasady doboru próby 2.5. Określenie terenu badawczego 2.6. Zastosowane metody i techniki badawcze 2.6.1. Badania dokumentów 2.6.2. Metoda statystyczna 2.7. Techniki i narzędzia badawcze 2.8. Błędy pomiarowe Klaudia Brytańczyk, Sebastian Koczułap, Bartosz Kolarz, Maria Krzywiak, Daria Kucyper, Daniel Kwiatkowski, Martyna Obajtek, Wojciech Płóciennik, Konrad Sączek ROZDZIAŁ 2. CHARAKTERYSTYKA ORZEKANYCH KAR W ŚWIETLE ZMIAN LEGISLACYJNYCH, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WARUNKOWEGO ZAWIESZENIA WYKONANIA KARY ORAZ KAR NIEIZOLACYJNYCH1. Wstęp 1.1. Zmiany legislacyjne 1.1.1. Ograniczenie stosowania warunkowanie zawieszeniawykonania kary 1.1.2. Rozszerzenie stosowania kar wolnościowych 1.2. Założenia badawcze 2. Orzekanie w sprawach o przestępstwo z art. 178a ő 1 k.k 2.1. Praktyka orzecznicza przed 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 2.2. Analiza wyników badań 2.2.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 2.2.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 2.2.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolnościbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 2.3. Praktyka orzecznicza przed 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 2.4. Analiza wyników badań 2.4.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 2.4.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 2.4.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolnościbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 3. Orzekanie w sprawach o przestępstwo z art. 278 ő 1 k.k 3.1. Praktyka orzecznicza przed 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 3.2. Analiza wyników badań 3.2.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 3.2.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 3.2.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności orzekanejbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 3.3. Praktyka orzecznicza po 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 3.4. Analiza wyników badań 3.4.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 3.4.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 3.4.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności orzekanejbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 4. Orzekanie w sprawach o przestępstwa z art. 62 ust. 1ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 4.1. Praktyka orzecznicza przed 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 4.2. Analiza wyników badań 4.2.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 4.2.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 4.2.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności orzekanejbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 4.3. Praktyka orzecznicza po 1 lipca 2015 r. - metoda badawcza 4.4. Analiza wyników badań 4.4.1. Reakcja karna na popełnienie przestępstwa 4.4.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania4.4.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności orzekanejbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 5. Podsumowanie 5.1. Rodzaj reakcji karnej 5.2. Kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniemjej wykonania 5.2.1. Udział stosowania kar z warunkowym zawieszeniemich wykonania w poszczególnych sądach 5.2.2. Wysokość kary pozbawienia wolności z warunkowymzawieszeniem jej wykonania 5.2.3. Tryb postępowania, w którym orzeczono karęz warunkowym zawieszeniem 5.2.4. Długość okresu próby przy karze pozbawienia wolnościz warunkowym zawieszeniem jej wykonania 5.2.5. Orzekanie grzywny obok kary pozbawienia wolnościz warunkowym zawieszeniem jej wykonania 5.2.6. Nakładanie obowiązków z art. 72 ő 1 k.k. przy warunkowymzawieszeniu wykonania kary 5.2.7. Zastosowanie dozoru i podmiot go sprawujący 5.3. Zagadnienia dotyczące surowości kary grzywny,ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolnościbez warunkowego zawieszenia wykonania kary 5.3.1. Udział kary grzywny i ograniczenia wolności w strukturzekar w poszczególnych sądach 5.3.2. Wysokość kary grzywny orzekanej bez warunkowegozawieszenia wykonania kary 5.3.3. Wysokość kary pozbawienia wolności orzekanejbez warunkowego zawieszenia jej wykonania 5.3.4. Wysokość i postać kary ograniczenia wolności Karolina Rząsa, Monika Tynka, Karolina Szczerbik ROZDZIAŁ 3. CHARAKTERYSTYKA SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW1.Wstęp 2. Charakterystyka sprawców przestępstwa określonego w art. 178a ő 1 k.k3. Charakterystyka sprawców przestępstwa określonego w art. 278 ő 1 k.k 4. Charakterystyka sprawców przestępstwa określonego w art. 62 ust. 1ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii5. Podsumowanie Monika Utracka, Jakub Hajduk, Mateusz LachowskiROZDZIAŁ 4. CHARAKTERYSTYKA TYPÓW PRZESTĘPSTW1. Art. 278 ő 1 k.k 1.1. Uwagi wstępne 1.2. Odsetek spraw w ramach badanych podziałów 1.3. Wnioski 2. Charakterystyka typów przestępstw - art. 62 ust. 1Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 2.1. Uwagi wstępne 2.2. Rodzaj posiadanej substancji 2.2.1. Różnorodność posiadanych środków 2.2.2. Marihuana 2.2.3. Amfetamina 2.2.4. Marihuana i amfetamina 2.2.5. Inne środki 2.3. Ilość posiadanej substancji2.4. Dodatkowa kwalifikacja prawna2.5. Wnioski3. Art. 178a ő 1 k.k Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwościlub pod wpływem środka odurzającego3.1. Wstęp 3.2. Dane 3.2.1. Pora dzienna a pora nocna 3.2.2. Teren zabudowany i niezabudowany 3.2.3. Średnia liczba alkoholu w wydychanym powietrzuz podziałem nasady 3.3. Wnioski Monika Jakielarz, Marcelina Krawczyk, Karolina LewandowskaROZDZIAŁ 5. WPŁYW WCZEŚNIEJSZEJ AKTYWNOŚCI PRZESTĘPNEJ NA REAKCJĘ KARNĄ1. Orzekanie w sprawach o przestępstwo z art. 62 ust. 1ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 1.1. Metoda badawcza 1.2. Analiza wyników badań 1.3. Podsumowanie 2. Orzekanie w sprawach o przestępstwo z art. 178a ő 1 k.k 2.1. Metoda badawcza 2.2. Analiza wyników badań 2.3. Podsumowanie 3. Orzekanie w sprawach o przestępstwo z art. 278 ő 1 k.k 3.1. Metoda badawcza 3.2. Analiza wyników badań 3.3. Podsumowanie Dominika Kuś, Konrad Wolny, Adam ZelerROZDZIAŁ 6. WPŁYW CHARAKTERYSTYKI SPRAWY NA ZASTOSOWANĄ REAKCJĘ KARNĄ1. Przestępstwo z art. 178aő 1 k.k 1.1. Sprawy osądzone na podstawie przepisów obowiązującychprzed 1 lipca 2015 r. 1.1.1. Stężenie alkoholu w wydychanym przez sprawcę powietrzu 1.1.2. Czas popełnienia przestępstwa 1.1.3. Tryb postępowania 1.2. Sprawy osądzone na podstawie przepisów obowiązującychpo 1 lipca 2015 r. 1.2.1. Stężenie alkoholu w wydychanym przez sprawcę powietrzu 1.2.2. Czas popełnienia przestępstwa 1.2.3. Tryb postępowania 1.3. Podsumowanie 2. Przestępstwo z art. 278 ő 1 k.k 2.1. Stan przed 1 lipca 2015 r. 2.1.1. Tryb postępowania 2.2. Stan po 1 lipca 2015 r. 2.2.1. Tryb postępowania 2.3. Porównanie reakcji karnej sprzed i po nowelizacji z 1 lipca 2015 r. 2.4. Podsumowanie 3. Przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 3.1. Wpływ czynników na reakcję karną przed nowelizacją 3.1.1. Wpływ zastosowania określonego trybu postępowaniana reakcję karną przed 1 lipca 2015 r. 3.1.2. Wpływ uprzedniej karalności na reakcję karnąprzed 1 lipca 2015 r. 3.1.3. Wpływ rodzaju i ilości posiadanego narkotykuna reakcję karną przed 1 lipca 2015 r. 3.2. Wpływ czynników na reakcję karną po nowelizacji 3.2.1. Wpływ zastosowania określonego trybu postępowaniana reakcję karną po 1 lipca 2015 r. 3.3. Podsumowanie Tomasz Korandy, Katarzyna Rosiek, Aleksandra Zemlik ROZDZIAŁ 7. STOSOWANIE TRYBÓW KONSENSUALNYCH1. Wstęp 2. Rozważania dla art. 178ak.k 2.1. Popularność trybów konsensualnych 2.2. Instytucja z art. 388 k.p.k 2.3. Wniosek z art. 387 k.p.k 2.4. Wybór pomiędzy wnioskiem samodzielnym, a dołączonymdo aktu oskarżenia 2.5. Akceptacja składanych przez oskarżonego oraz prokuratorawniosków o skazanie 2.6. Kryteria dotyczące charakterystyki skazanego - wykształcenie 2.7. Stan majątkowy 2.8. Uprzednia karalność 3. Rozważania dla art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 3.1. Popularność trybów konsensualnych 3.2. Instytucja z art. 388 k.pk 3.3. Wniosek z art. 387 k.p.k 3.4. Wybór pomiędzy wnioskiem samodzielnym, a dołączonymdo aktu oskarżenia 3.5. Akceptacja składanych przez oskarżonegooraz prokuratora wniosków o skazanie 3.6. Kryteria dotyczące charakterystyki skazanego - wykształcenie 3.7. Stan majątkowy 3.8. Uprzednia karalność 4. Rozważania dla art. 278 ő 1 k.k 4.1. Popularność trybów konsensualnych 4.2. Instytucja z art.388 k.p.k 4.3. Wniosek z art. 387 k.p.k 4.4. Wybór miedzv wnioskiem samodzielnym, a dołączonymdo aktu oskarżenia 4.5. Udział pokrzywdzonego 4.6. Kryteria dotyczące charakterystyki skazanego - wykształcenie 4.7. Stan majątkowy 4.8. Uprzednia karalność 5. Uwagi odnośnie do wszystkich trzech typów - posiadanie przezoskarżonego obrońcy 6. Podsumowanie Michał Adamus, Karolina Krawczyk, Mateusz Szurman ROZDZIAŁ 8. POZOSTAŁE KWESTIE PROCEDURALNE1. Tymczasowe aresztowanie i jego długość, obecność na rozprawieprzed sądem I instancji 1.1. Metodologia 1.2. Analiza wyników badań 1.2.1. Tymczasowe aresztowanie - stosowanie 1.2.1.1. Stan prawny przed 1 lipca 2015 1.2.1.2. Stan prawny po 1 lipca 2015 1.2.1.3. Tymczasowe aresztowanie - czas trwania 1.2.1.4. Wnioski 1.2.2. Obecność skazanego na rozprawie/posiedzeniuprzed sądem I instancji 1.2.2.1. Stan prawny przed 1 lipca 2015 1.2.2.2. Stan prawny po 1 lipca 2015 r. 1.2.2.3. Wnioski 2. Udział obrońcy w postępowaniu karnym 2.1. Wstęp 2.2. Dane ogólne 2.3. Analiza udziału obrońcy w poszczególnych typach przestępstw 2.4. Osoba oskarżonego a korzystanie z obrońcy z wyboru 2.5. Skutki udziału obrońcy w postępowaniu karnym 2.5.1. Udział obrońcy w postępowaniu karnym z art. 178a ő 1 k.k 2.5.2. Udział obrońcy w postępowaniu karnym z art. 278 ő 1 k.k 2.5.3. Udział obrońcy w postępowaniu karnym z art. 62 ust. 1ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 2.6. Wnioski 3. Wywiad środowiskowy w postępowaniu karnym 3.1. Dane ogólne 3.2. Obserwacje 3.3. Wnioski 4. Długość trwania postępowania 4.1. Metodologia 4.2. Analiza wyników badań 4.2.1. Sprawy z art. 178aő 1 k.k 4.2.1.1. Stan prawny sprzed 1 lipca 2015 r. 4.2.1.2. Stan prawny po 1 lipca 2015 r. 4.2.1.3. Wnioski 4.2.2. Sprawy z art. 278 ő 1 k.k 4.2.2.1. Stan prawny sprzed 1 lipca 2015 r. 4.2.2.2. Stan prawny po 1 lipca 2015 r. 4.2.2.3. Wnioski 4.2.3. Sprawy z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 4.2.3.1. Stan prawny sprzed 1 lipca 2015 r. 4.2.3.2. Stan prawny po 1 lipca 2015 r. 4.2.3.3. Wnioski Michał Ciulęba, Marcin Linchard, Weronika Szymańska ROZDZIAŁ 9. PODSTAWOWE INFORMACJE O WYROKACH. ANALIZA UZASADNIEŃ DECYZJI O WARUNKOWYM ZAWIESZENIU WYKONANIA KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI1. Art. 178a ő 1 k.k1.1. Ogólna charakterystyka wyroków1.2. Uzasadnienia - ogólna charakterystyka 1.3. Analiza argumentów dotyczących warunkowego zawieszeniawykonania kary2. Art. 278 ő 1 k.k2.1. Charakterystyka wyroków2.2. Analiza uzasadnień 3. Art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii 3.1. Zagadnienia ogólne 3.2. Uzasadnienia wyroków - zagadnienia ogólne3.3. Analiza argumentów poruszanych w uzasadnieniach wyrokówDaria Kucyper, Kamil Mamak, Wojciech PłóciennikROZDZIAŁ 10. GŁÓWNE TENDENCJE ZMIAN W ZAKRESIEFUNKCJONOWANIA INSTYTUCJI WARUNKOWEGOZAWIESZENIA WYKONANIA KARYLISTA AUTORÓWBIBLIOGRAFIA