ERGONOMIA OCENA STANOWISK PRACY

ISBN: 978-83-7775-504-4

145 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2018

Niniejszy podręcznik podejmuje tematykę ergonomii środowiska pracy. Jest przeznaczony dla studentów uczelni technicznych jako uzupełnienie wiedzy z zakresu oceny ergonomicznej stanowisk pracy. Omówiono w nim zagadnienia dotyczące kształtowania przestrzeni pracy, organizacji pracy na stanowisku, obciążenia człowieka pracą i środowiskiem oraz metod oceny ryzyka zawodowego. Informacje zawarte w podręczniku opracowano na podstawie dostępnej literatury, ustaw i rozporządzeń, norm i standardów oraz źródeł internetowych (według stanu na 1.06.2018).W rozdziale pierwszym przedstawiono definicję stanowiska pracy oraz informacje ogólne, związane z działalnością przedsiębiorstwa, dotyczące warunków, czasu i trybu pracy, wymaganych kwalifikacji zawodowych oraz zakresu obowiązków. W rozdziale drugim omówiono podstawowe czynniki wpływające na organizację przestrzenną stanowiska, zapewniające bezpieczeństwo i komfort pracy. Rozdział zawiera informacje na temat danych antropometrycznych, pozycji przy pracy i przestrzeni czynności ruchowych, które uwzględnia się przy kształtowaniu stanowisk pracy. Zwrócono uwagę na organizację pracy na stanowisku, elementy wyposażenia oraz ich rozmieszczenie. Rozdział trzeci poświęcono ergonomicznej ocenie obciążenia człowieka pracą. Omówiono podstawowe informacje dotyczące obciążenia fizycznego i psychicznego oraz przedstawiono zagadnienia związane z czasem pracy. W rozdziale czwartym zawarto analizę obciążenia środowiskiem pracy, zwracając uwagę w szczególności na czynniki fizyczne, jak mikroklimat, oświetlenie, hałas, drgania mechaniczne i pole elektromagnetyczne. W ograniczonym zakresie omówiono czynniki biologiczne oraz chemiczne i pyły, promieniowanie jonizujące, a także czynniki powodujące wypadki, jak prąd elektryczny i zagrożenia mechaniczne. Rozdział piąty przedstawia dane z zakresu metod oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem metod identyfikacji zagrożeń. W rozdziale szóstym odniesiono się do wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Analiza przyczyn ich występowania wpływa na poprawienie warunków panujących na stanowiskach. Przedstawiono kilka ogólnych zaleceń dotyczących kształtowania bezpiecznych warunków pracy oraz zaprezentowano najważniejsze organy sprawujące nadzór i kontrolę na terenie Polski.

SPIS TREŚCI

WSTĘP 1. STANOWISKO PRACY 1.1. Wprowadzenie 1.2. Zakres obowiązków 1.3. Kwalifikacje zawodowe 1.4. Miejsce pracy 2. STRUKTURA PRZESTRZENNA STANOWISKA PRACY 2.1. Wprowadzenie 2.2. Dopasowanie antropometryczne 2.2.1. Metoda statystyczna 2.2.2. Metoda graficzna 2.3. Pozycja człowieka przy pracy 2.4. Przestrzeń czynności ruchowych 2.4.1. Strefa pracy rąk i nóg 2.4.2. Strefa obserwacji i identyfikacji wzrokowej 2.5. Organizacja pracy na stanowisku 2.5.1. Elementy wyposażenia i metody pracy 2.5.2. Rozmieszczenie elementów i przedmiotów pracy 3. OBCIĄŻENIE CZŁOWIEKA PRACĄ 3.1. Wprowadzenie 3.2. Proces pracy 3.3. Czas pracy 3.3.1. Wprowadzenie 3.3.2. Czas przerw - metoda Pago 3.3.3. Projektowanie przerw na zmianę roboczą 3.4. Ergonomiczna ocena wysiłku fizycznego 3.4.1. Wprowadzenie 3.4.2. Obciążenie dynamiczne 3.4.3. Obciążenie statyczne 3.4.4. Monotypowość ruchów 3.4.5. Ocena całkowitego obciążenia fizycznego 3.5. Ergonomiczna ocena wysiłku psychicznego 3.5.1. Wprowadzenie 3.5.2. Obciążenie informacjami 3.5.3. Obciążenie monotonią 3.5.4. Ocena całkowitego obciążenia psychicznego 3.6. Regulacja stopnia zmęczenia 4. ANALIZA OBCIĄŻENIA ŚRODOWISKOWEGO PRACĄ 4.1. Wprowadzenie 4.2. Mikroklimat 4.2.1. Wprowadzenie 4.2.2. Parametry mikroklimatu 4.2.3. Ocena warunków mikroklimatycznych 4.2.4. Środowisko gorące i zimne 4.2.5. Kształtowanie warunków mikroklimatycznych 4.3. Oświetlenie 4.3.1. Wprowadzenie 4.3.2. Podstawowe wielkości oświetleniowe 4.3.3. Ocena oświetlenia na stanowisku 4.3.4. Ocena ryzyka zawodowego 4.3.5. Projektowanie właściwego oświetlenia 4.4. Hałas 4.4.1. Wprowadzenie 4.4.2. Wpływ na człowieka 4.4.3. Ocena hałasu na stanowisku pracy 4.4.4. Ocena ryzyka zawodowego 4.4.5. Ograniczenie oddziaływania hałasu w środowisku pracy 4.5. Drgania 4.5.1. Wprowadzenie 4.5.2. Wpływ drgań na człowieka 4.5.3. Ocena narażenia 4.5.4. Wartości dopuszczalne 4.5.5. Ocena ryzyka zawodowego 4.5.6. Metody ograniczania drgań w środowisku pracy 4.6. Pole elektromagnetyczne 4.6.1. Wprowadzenie 4.6.2. Wpływ na organizm człowieka 4.6.3. Parametry charakteryzujące pole elektromagnetyczne 4.6.4. Ocena narażenia na pole elektromagnetyczne 4.6.5. Ocena ryzyka zawodowego 4.6.6. Metody ograniczania zagrożeń elektromagnetycznych 4.7. Czynniki chemiczne i pyły 4.7.1. Wprowadzenie 4.7.2. Wpływ na człowieka 4.7.3. Ocena narażenia na substancje chemiczne i pyły 4.7.4. Ocena ryzyka zawodowego 4.7.5. Metody ograniczania ryzyka zawodowego 4.8. Inne czynniki 4.8.1. Czynniki biologiczne 4.8.2. Promieniowanie jonizujące 4.9. Czynniki powodujące wypadki 4.9.1. Prąd elektryczny 4.9.2. Zagrożenia mechaniczne 5. RYZYKO ZAWODOWE 5.1. Wprowadzenie 5.2. Schemat postępowania 5.2.1. Pozyskiwanie informacji 5.2.2. Identyfikacja zagrożeń na stanowisku pracy 5.2.3. Metody analizy ryzyka 5.3. Metody oceny ryzyka 5.3.1. Wprowadzenie 5.3.2. Metoda z polskiej normy PN-N-18002 5.3.3. Metoda risc score 5.3.4. Graf ryzyka 5.4. Plan działań zmniejszających ryzyko zawodowe 6. POPRAWA WARUNKÓW PRACY NA STANOWISKACH 6.1. Wprowadzenie 6.2. Wypadek przy pracy 6.3. Choroba zawodowa 6.4. Kształtowanie bezpiecznych warunków pracy 6.5. Nadzór i kontrola warunków pracy LITERATURA SPIS RYSUNKÓW SPIS TABLIC ALFABETYCZNY WYKAZ HASEŁ