EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA RADY EUROPY I UNII EUROPEJSKIEJ

ISBN: 978-83-8180-105-8

483 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2019

Wielopoziomowa aktywność licznych podmiotów będących częścią systemów instytucjonalnych ochrony praw człowieka jest we współczesnym świecie bardzo mocno ze sobą powiązana, ale też ma określony zakres autonomii. Ich działalność jest łączona w układy określane mianem systemów, uporządkowanych według zdefiniowanych płaszczyzn. Jedną z nich stanowi płaszczyzna terytorialna. Jej wyodrębnienie prowadzi do wydzielenia konkretnych systemów ochrony praw człowieka, w ramach których możemy wyróżnić systemy: wewnętrzne, ponadnarodowe oraz międzynarodowe, a w ich ramach system uniwersalny oraz systemy regionalne. Niestety niekiedy trudno jest wyznaczyć wyrazistą granicę podziału między nimi, ponieważ w rzeczywistości wzajemnie się one przenikają, uzupełniają oraz zachodzą między nimi relacje zwrotne, wpływając zarazem na powstawanie nowych standardów, regulacji prawnych oraz na ewolucję orzecznictwa sądowego. Podobne relacje oraz współzależności można dostrzec, podejmując analizę instytucjonalnych systemów ochrony praw człowieka funkcjonujących w ramach Rady Europy oraz w ramach Unii Europejskiej, mającej coraz większe aspiracje do objęcia swoją aktywnością również i tego ważnego aspektu działalności międzynarodowej. Zasadniczym celem poznawczym niniejszej monografii stało się przeprowadzenie wielopłaszczyznowej analizy oraz oceny efektywności systemu ochrony praw człowieka, jak również poszczególnych elementów tworzących system ochrony praw jednostki, skonstruowany na gruncie zarówno Rady Europy, jak i w oparciu o ponadnarodowy system ochrony praw podstawowych funkcjonujący w Unii Europejskiej, przy jednoczesnym wskazaniu i ocenie rozwiązań dotychczas wprowadzanych oraz konkretnych przyszłych kierunków ewolucji obu instytucjonalnych systemów, a także mechanizmów ochrony praw człowieka, które powinny być podjęte w celu zwiększenia ich efektywności.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział 1

Ogólna charakterystyka międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka i˙kryteria jego efektywności 1.1. Geneza i˙rozwój praw człowieka oraz systemu ich ochrony 1.2. Podstawowe pojęcia praw człowieka i˙ich ochrony 1.2.1. Pojęcie praw człowieka i˙praw obywatela1.2.2. Pojęcie wolności człowieka i˙wolności obywatela 1.2.3. Pojęcie ochrony wolności i˙praw jednostki 1.3. Systemy ochrony praw człowieka i˙ich wzajemne relacje1.3.1. Systemy wewnątrzpaństwowe 1.3.2. Systemy ponadnarodowe1.3.3. Systemy międzynarodowe 1.3.4. Relacje pomiędzy systemami ochrony praw człowieka 1.4. Ogólna charakterystyka międzynarodowego systemu ochrony prawczłowieka 1.4.1. System uniwersalny (Narody Zjednoczone) 1.4.2. Systemy regionalne 1.5. Kryteria oceny efektywności międzynarodowego systemu ochrony prawczłowieka 1.5.1. Rodzaje oceny efektywności systemu ochrony praw człowieka 1.5.1.1. Przedmiotowa efektywność systemu ochrony prawczłowieka 1.5.1.2. Podmiotowa efektywność systemu ochrony prawczłowieka 1.5.2. Kryteria oceny systemowej efektywności międzynarodowegosystemu ochrony praw człowieka 1.5.2.1. Kryterium przestrzegania rozwiązań sformalizowanychprawnie 1.5.2.2. Kryterium realizacji celów zakładanych przez źródła1.5.2.3. Kryterium relacji skarg wpływających i˙skargrozstrzyganych (ilościowe)1.5.2.4. Kryterium sposobu załatwiania skarg (jakościowe) 1.5.2.5. Kryterium skutków przyjętych rozstrzygnięć (efektów) Rozdział 2Efektywność systemu instytucjonalnego ochrony praw człowiekaw Radzie Europy 2.1. Geneza i˙rozwój systemu instytucjonalnego ochrony praw człowiekaRady Europy 2.2. Źródła ochrony praw człowieka o˙charakterze prawnie wiążącym(konwencyjnym) 2.2.1. Europejska Konwencja Praw Człowieka 2.2.2. Europejska Karta Społeczna oraz Zrewidowana EuropejskaKarta Społeczna 2.2.3. Europejska konwencja o˙zapobieganiu torturom oraznieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu 2.2.4. Konwencja ramowa o˙ochronie mniejszości narodowych2.3. Źródła ochrony praw człowieka o˙charakterze tzw. miękkiego prawa 2.3.1. Uchwały i˙zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy 2.3.2. Uchwały i˙zalecenia Zgromadzenia Parlamentarnego RadyEuropy 2.4. Instytucje ochrony praw człowieka o˙charakterze konwencyjnym 2.4.1. Europejski Trybunał Praw Człowieka 2.4.2. Europejski Komitet Praw Społecznych 2.4.3. Europejski Komitet do spraw Zapobiegania Torturom orazNieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu 2.5. Instytucje ochrony praw człowieka o˙charakterze pozakonwencyjnym 2.5.1. Komisarz Praw Człowieka 2.5.2. Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i˙Nietolerancji 2.6. Ocena efektywności systemu instytucjonalnego ochrony prawczłowieka Rady Europy 2.6.1. Czynniki wpływające na skuteczność systemu instytucjonalnegoochrony praw człowieka w˙Radzie Europy 2.6.2. Efektywność oddziaływania na regulacje prawne oraz na praktykęochrony praw człowieka w˙państwach członkowskich Rozdział 3Efektywność systemu instytucjonalnego ochrony praw człowiekaw˙Unii Europejskiej 3.1. Geneza i˙rozwój systemu instytucjonalnego ochrony prawpodstawowych (praw człowieka) we Wspólnotach Europejskichi˙Unii Europejskiej3.2. Źródła ochrony praw człowieka w˙systemie instytucjonalnym UniiEuropejskiej o˙charakterze prawa pierwotnego 3.2.1. Traktat o˙Unii Europejskiej 3.2.2. Traktat o˙funkcjonowaniu Unii Europejskiej 3.2.3. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej 3.3. Źródła ochrony praw człowieka w˙systemie instytucjonalnym UniiEuropejskiej o˙charakterze prawa wtórnego3.4. Źródła ochrony praw człowieka w˙systemie instytucjonalnym UniiEuropejskiej o˙charakterze tzw. miękkiego prawa 3.5. Instytucje ochrony praw człowieka w˙Unii Europejskiej 3.5.1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i˙Sąd 3.5.2. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich (EuropejskiOmbudsman) 3.5.3. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej 3.6. Ocena efektywności systemu instytucjonalnego ochrony praw człowiekaw˙Unii Europejskiej 3.6.1. Czynniki wpływające na skuteczność systemu instytucjonalnegoochrony praw podstawowych w˙Unii Europejskiej 3.6.2. Efektywność oddziaływania na regulacje prawne oraz na praktykęochrony praw podstawowych w˙państwach członkowskich Rozdział 4Kierunki ewolucji systemów instytucjonalnych i˙mechanizmów ochronypraw człowieka Rady Europy i˙Unii Europejskiej celem zwiększeniaich efektywności 4.1. Poszukiwanie synergii w˙funkcjonowaniu systemów instytucjonalnychochrony praw człowieka Rady Europy i˙Unii Europejskiej 4.2. Koordynacja działań Europejskiego Trybunału Praw Człowiekai˙Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 4.3. Koordynacja działań Komisarza Praw Człowieka Rady Europyi˙Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich 4.4. Koordynacja działań Sekretariatu Generalnego Rady Europy i˙AgencjiPraw Podstawowych Unii Europejskiej 4.5. Postulaty nowych obszarów regulacyjnych w˙systemach ochrony prawczłowieka Rady Europy i˙Unii Europejskiej 4.6. Postulaty nowych rozwiązań instytucjonalnych w˙systemach ochronypraw człowieka Rady Europy i˙Unii Europejskiej Zakończenie Bibliografia