DOBRO DZIECKA W UJĘCIU INDYWIDUALISTYCZNYM I WSPÓLNOTOWYM - JURYSPRUDENCJA 20/2023

ISBN: 978-83-8331-171-5   218 stron format: B5 oprawa: twarda Rok wydania: 2023

Autorka książki koncentruje się na usystematyzowaniu najważniejszych kwestii oraz dostarczeniu niezbędnych wskazówek dotyczących pojęcia dobra dziecka. Nietzscheańska opozycja apollińska-dionizyjska stanowi wszechstronną propozycję ujęcia przedstawionych w pracy filozoficzno- i teoretycznoprawnych zagadnień. Pierwiastek apolliński symbolizuje intelekt, prawo i jednostkę, natomiast dionizyjski - siłę natury, instynkt oraz wspólnotę. Przyjęta w monografii formuła opierająca się na przeciwstawieniu dwóch żywiołów nawiązuje do wielu przeciwieństw - począwszy od wspólnotowego i indywidualistycznego spojrzenia na dobro i dobro dziecka przez filozofię liberalną i komunitariańską aż po teoretycznoprawne omówienie koncepcji dobra dziecka jako klauzuli oraz zasady prawnej w świetle orzecznictwa sądów oraz trybunałów krajowych i międzynarodowych.

W rozważaniach Autorki można odnaleźć jej osobiste, emocjonalne zainteresowanie analizowanym tematem. Dzięki temu publikacja nie jest jedynie "suchym", pozbawionym życia wywodem naukowym. Wręcz przeciwnie - odnosi się do spraw doniosłych z pasją i emocją. Autorka nie ucieka też od trudnych społecznie tematów, co nadaje monografii aktualny wydźwięk.

Z recenzji dr hab. Agnieszki Bielskiej-Brodziak, prof. UŚ

Autorka przybliża dwie perspektywy myślenia o dobru dziecka, z których wyłania się obraz idei dobra dziecka w świetle napięcia między dobrem jednostki a dobrem wspólnym. Monografia jest napisana językiem komunikatywnym, co warto podkreślić, ponieważ Autorka udowadnia, że o problemach filozoficznych można pisać w sposób jasny i zrozumiały.

Z recenzji dr. hab. Przemysława Kaczmarka, prof. UWr

SPIS TREŚCI

Wstęp

I. Tradycja ideowa
1. Etymologia pojęcia dobra
2. Koncepcje dobra w ujęciu filozoficznym
2.1. Wspólnotowe spojrzenie na dobro: filozofia scholastyczna
2.2. Odrodzenie dobra w znaczeniu indywidualistycznym
2.3. Filozofia współczesna wobec problematyki dobra
2.4. Współczesne filozofki wobec dobra
3. Dobro: uwagi podsumowujące

II. Dobro jednostki a dobro wspólne
1. Dobro jednostki
1.1. Dobro jednostki: centrum zainteresowania myśli liberalnej
1.1.1. John Rawls: sprawiedliwość a dobro jednostki
1.1.2. Ronald Dworkin: indywidualizm etyczny
1.1.3. John Gray: liberalizm modus vivendi
1.1.4. Joseph Raz: dobrostan a interes jednostki
1.1.5. Robert Nozick: wolność, własność i jednostka
1.2. Liberałowie wobec dobra jednostki: uwagi podsumowujące
2. Dobro wspólne
2.1. Źródło rozmyślań o dobru wspólnym: katolicka nauka społeczna
2.2. Komunitariańska perspektywa na dobro wspólne
2.2.1. Michael Sandel: jednostka we wspólnocie
2.2.2. Charles Taylor: dobro bezpośrednio wspólne
2.2.3. Amitai Etzioni: złoty środek
2.2.4. Michael Walzer: dobra społeczne
2.2.5. Alasdair MacIntyre: dobro wspólne a cnota
3. Między dobrem jednostki a dobrem wspólnym
3.1. Will Kymlicka: współczesne spojrzenie na wspólnotę i jednostkę
3.2. Andrzej Szahaj: liberalna obrona dobra wspólnego
4. Prawo wobec dobra wspólnego i dobra jednostki
5. Jednostka a wspólnota: uwagi podsumowujące

III. Dobro dziecka w perspektywie filozoficznoprawnej
1. Dziecko w perspektywie filozoficznoprawnej
1.1. Dziecko i dzieciństwo z perspektywy historycznofilozoficznej
1.2. Rodzina i dobro wspólne w kontekście dziecka
1.3. Filozoficzne spojrzenie na dobro dziecka
2. Dziecko jako podmiot praw
2.1. Podmiotowość dziecka
2.2. Rodzina jako podstawowa komórka społeczna: prawo wobec zmian
2.3. Dobro i interes dziecka w świetle prawa
3. Dobro dziecka: uwagi podsumowujące

IV. Dobro dziecka w ujęciu teoretycznoprawnym: między wspólnotą a jednostką
1. Konstrukcja normatywna dobra dziecka
1.1. Kilka uwag o zasadach prawa - koncepcje wybrane
1.2. Krótka charakterystyka klauzul generalnych
1.3. Zasada prawa a klauzula generalna: uwagi porównawcze
2. Dobro dziecka - zasada czy klauzula?
2.1. Zasada dobra dziecka jako nadrzędna norma prawa
2.2. Niedookreślony charakter klauzuli dobra dziecka - studium przypadku
2.3. Dobro dziecka: apollińska zasada, dionizyjska klauzula
3. Dobro dziecka w ujęciu indywidualistycznym i wspólnotowym

Zakończenie

Bibliografia