DETENCJA PSYCHIATRYCZNA ORZEKANA JAKO ŚRODEK ZABEZPIECZAJĄCY W ŚWIETLE BADAŃ NAUKOWYCH

ISBN: 978-83-948207-1-8

375 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2017

Detencja psychiatryczna jako środek zabezpieczający spełnia w polityce społecznej ważną rolę. Z jednej strony służy zabezpieczeniu społeczeństwa przed niebezpiecznym sprawcą, z drugiej strony wymaga wmontowania w porządek prawny instrumentów gwarancyjnych, zabezpieczających obywateli przed nadużyciem tego środka celem pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających do tego przyczyn. Jeśli traktujemy karę pozbawienia wolności jako ultima ratio, to także przy stosowaniu detencji psychiatrycznej musi być ustalona konieczność stosowania tego środka drastycznie wkraczającego w wolności i prawa gwarantowane konstytucyjnie jednostce. Książka pani dr Małgorzaty Pyrcak-Górowskiej znakomicie pokazuje złożoność i sposoby rozwiązania tych problemów.prof. dr hab. Andrzej ZollW książce została omówiona problematyka materialnoprawna, procesowa i wykonawcza związana z orzekaniem i wykonywaniem detencji psychiatrycznej wobec osoby niepoczytalnej. Opracowanie przygotowano w oparciu o szeroko zakrojone badania aktowe. Można potraktować je jako praktyczną metodykę postępowania w sprawach o umorzenie postępowania wobec osoby niepoczytalnej i zastosowanie środka zabezpieczającego.Autor

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Przedmowa

Wprowadzenie.

Ustalenia terminologiczneRozdział I. Geneza, historia i cele stosowania detencji psychiatrycznej1. Geneza koncepcji środków zabezpieczających jako środków reakcjina niebezpieczeństwo ze strony sprawców czynów zabronionych2. Umieszczenie w zakładzie leczniczym sprawcównieodpowiedzialnych w świetle k.k. z 1932 r.3. Umieszczenie sprawcy niepoczytalnego w zamkniętym zakładziepsychiatrycznym w świetle k.k. z 1969 r.4. Umieszczenie sprawcy niepoczytalnego w zamkniętym zakładziepsychiatrycznym w k.k. z 1997 r. w brzmieniu sprzed wejścia w życieustawy nowelizującej k.k. i k.k.w.5. Cechy i cele stosowania detencji psychiatrycznej jako środkazabezpieczającegoRozdział II. Model orzekania oraz wykonywania detencji psychiatrycznej w świetle obowiązujących regulacji prawnych, poglądów doktryny i orzecznictwa1. Materialnoprawne aspekty orzekania detencji psychiatrycznej1.1. Stan niepoczytalności. Związek pomiędzy popełnionym i grożącymczynem zabronionym a chorobą psychiczną lub upośledzeniemumysłowym sprawcy1.2. Sprawstwo i czyn zabroniony w rozumieniu art. 93g ő 1 k.k.Niepoczytalność a strona podmiotowa1.3. Popełnienie czynu o znacznej społecznej szkodliwości jako podstawazastosowania detencji psychiatrycznej1.4. Zasada niezbędności (ultima ratio) orzekania detencji psychiatrycznej1.5. Zasada proporcjonalności detencji psychiatrycznej. Wysokieprawdopodobieństwo popełnienia kolejnego czynu zabronionego1.6. Problem stosowania art. 4 k.k. Stosowanie zasady lex seveńorretro non agit do detencji psychiatrycznej1.7. Przedawnienie karalności a stosowanie detencji psychiatrycznej2. Proceduralne aspekty orzekania o detencji psychiatrycznej2.1. Szczególny charakter postępowania zmierzającego do zastosowaniadetencji psychiatrycznej2.2. Obrona obligatoryjna2.3. Tymczasowe aresztowanie2.4. Wniosek prokuratora o umorzenie postępowania i zastosowanieśrodków zabezpieczających2.5. Postępowanie w przedmiocie umorzenia postępowania i zastosowaniaśrodka zabezpieczającego jako postępowanie jurysdykcyjne2.6. Forum rozpoznania wniosku z art. 324 ő 1 k.p.k. Skład sądu2.7. Strony i inni uczestnicy postępowania. Jawność wewnętrznai zewnętrzna posiedzenia i rozprawy2.8. Postępowanie dowodowe przed sądem I instancji2.9. Obowiązek wysłuchania biegłych w postępowaniu zmierzającym dozastosowania detencji psychiatrycznej. Wymogi formalne opiniibiegłych. Ocena dowodu z opinii biegłych. Obserwacja psychiatryczna2.10. Formy orzeczenia sądu. Uzasadnienie orzeczenia o umorzeniupostępowania i zastosowaniu detencji psychiatrycznej.Zwyczajne środki zaskarżenia2.11. Pokrzywdzony w postępowaniu prowadzonym w sprawieosoby niepoczytalnej2.12. Nadzwyczajne środki zaskarżenia2.13. Wpis do Krajowego Rejestru Karnego. Problem stygmatyzacjiniepoczytalnego sprawcy czynu zabronionego3. Wykonywanie detencji psychiatrycznej3.1. Rodzaje szpitali psychiatrycznych3.2. Komisja psychiatryczna do spraw środków zabezpieczających3.3. Procedura umieszczenia sprawcy w odpowiednim szpitalupsychiatrycznym3.3.1. Wykonalność orzeczenia o umieszczeniu niepoczytalnego sprawcyw szpitalu psychiatrycznym3.3.2. Kryteria klasyfikowania sprawców do szpitali psychiatrycznycho odpowiednim zabezpieczeniu. Opinia komisji psychiatrycznejdo spraw środków zabezpieczających3.3.3. Postanowienie o wyznaczeniu odpowiedniego szpitalapsychiatrycznego3.3.4. Wykonanie postanowienia o określeniu rodzaju szpitalapsychiatrycznego. Postępowanie w wypadku braku miejscw wyznaczonym szpitalu psychiatrycznym3.3.5. Kolejność wykonywania kar i środków zabezpieczających3.4. Przenoszenie sprawcy do innego szpitala psychiatrycznego. Zmianastopnia zabezpieczenia szpitala, w którym przebywa sprawca3.5. Wykonywanie detencji w szpitalu psychiatrycznym - zagadnieniaszczegółowe. Status prawny niepoczytalnego sprawcy przymusowoumieszczonego w szpitalu psychiatrycznym tytułem środkazabezpieczającego3.5.1. Przymus leczenia3.5.2. Regulamin organizacyjno-porządkowy wykonywania środkówzabezpieczających. Prawa i obowiązki sprawcy, wobec któregowykonywany jest środek zabezpieczający. Kontrola przedmiotówi pomieszczeń. Osobiste kontakty z osobami odwiedzającymi3.5.3. Możliwość udzielenia przerwy lub przepustki ze szpitalapsychiatrycznego3.5.4. Stosowanie przymusu bezpośredniego3.5.5. Nadzór i kontrola nad wykonywaniem detencji psychiatrycznej3.6. Okresowa kontrola sądu. Zwalnianie sprawcy ze szpitalapsychiatrycznego3.6.1. Okresowa opinia o stanie zdrowia psychicznego sprawcy3.6.2. Przesłanki zwolnienia sprawcy ze szpitala psychiatrycznego3.6.3. Trudna sytuacja życiowa sprawcy a możliwość zwolnienia ześrodka zabezpieczającego. Pomoc dla sprawcy zwalnianego zeszpitala psychiatrycznego3.6.4. Kwestie proceduralne związane z orzekaniem o dalszymstosowaniu lub zwolnieniu z detencji. Udział w posiedzeniu sąduoraz wysłuchanie biegłych3.7. Ponowne umieszczenie sprawcy w odpowiednim szpitalupsychiatrycznym3.8. Przedawnienie wykonania detencji psychiatrycznej4. Postulaty de lege ferenda sformułowane na podstawie analizyobowiązujących regulacji prawnychRozdział III. Detencja psychiatryczna w świetle badań aktowych1. Cel, zakres i metodologia przeprowadzonych badań aktowych,opis procedury badawczej oraz sposób prezentacji wyników badaf2. Detencja psychiatryczna w statystykach Prokuratury Generalneji Ministerstwa Sprawiedliwości3. Sposób zakończenia postępowania prowadzonego wobec osóbniepoczytalnych w świetle danych prokuratur rejonowych4. Detencja psychiatryczna w świetle badań przeprowadzonychw sądach rejonowych4.1. Zagadnienia związane z prawem karnym materialnym4.1.1. Czyny zabronione stanowiące podstawę umieszczenia sprawcówniepoczytalnych w szpitalu psychiatrycznym z uwzględnieniem ichkwalifikacji prawnej i narażonego lub naruszonego dobra prawnegt4.1.2. Problem realizacji znamion czynu zabronionego. Czyn ciągły.Występek o charakterze chuligańskim4.1.3. Stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu zabronionego4.1.4. Wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionegoi konieczności zastosowania detencji psychiatrycznej4.2. Zagadnienia proceduralne4.2.1. Stosowanie środków zapobiegawczych4.2.2. Biegli w postępowaniu zmierzającym do umorzenia postępowaniai zastosowania środka zabezpieczającego4.2.3. Aktywność obrońcy w postępowaniu jurysdykcyjnym4.2.4. Forum rozpoznania wniosku prokuratora z art. 324 k.p.k. i formaorzeczenia wydanego przez sąd I instancji4.2.5. Obecność i udział podejrzanego w postępowaniu przed sądemI instancji. Postępowanie dowodowe4.2.6. Podstawa dowodowa ustaleń faktycznych dotyczących realizacjiznamion typu czynu zabronionego oraz ocena dowodóww uzasadnieniu orzeczenia sądu I instancji4.3. Postępowanie wykonawcze4.3.1. Uwagi ogólne dotyczące przeprowadzonych badań nadpostępowaniem wykonawczym4.3.2. Odpowiedni szpital psychiatryczny4.3.3. Umieszczanie sprawcy w odpowiednim szpitalu psychiatrycznym4.3.4. Sporządzanie okresowych opinii o stanie zdrowia sprawcy orazorzekanie o dalszym stosowaniu detencji psychiatrycznej w trybieart. 203 i art. 204 k.k.w.4.3.5. Czas pobytu w szpitalu psychiatrycznym sprawców, którzy zostalizwolnieni z detencji. Przesłanki zwolnienia sprawcy ze szpitalapsychiatrycznego5. Podsumowanie wniosków z badań aktowychZakończenieKwestionariusz badań aktowychWykaz źródeł