BEZPIECZEŃSTWO PRACY W PROCESACH BUDOWLANYCH

ISBN: 978-83-7493-941-6

255 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2016

Dr hab. inż. Bożena Hoła jest absolwentką Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej. Od ukończenia studiów jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym macierzystego Wydziału, obecnie profesorem nadzwyczajnym, kierownikiem w Zakładzie Technologii i Zarządzania w Budownictwie. Jest autorką lub współautorką trzech monografii naukowych oraz ponad stu prac naukowych opublikowanych w czasopismach polskich, zagranicznych i publikacjach konferencyjnych.Zainteresowania naukowe autorki koncentrują się głównie wokół zagadnień inżynierii procesów budowlanych i obejmują dwa kierunki badawcze: organizację i zarządzanie w budownictwie oraz bezpieczeństwo pracy w budownictwie.Istotnym osiągnięciem naukowym Autorki w zakresie organizacji procesów budowlanych było zbudowanie modelu symulacyjnego uwzględniającego specyfikę technologiczno-organizacyjną tak złożonego procesu, jakim była produkcja, transport i montaż elementów dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego. Podsumowaniem prac zrealizowanych w ramach tego kierunku badawczego jest monografia naukowa Modelowanie procesów budowlanych o charakterze losowym. Autorka prowadziła także prace badawcze nad możliwościami zastosowania sztucznej inteligencji, a zwłaszcza sieci neuronowych do szacowania wydajności układów współpracujących maszyn budowlanych oraz zastosowania zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie budowlanym.W zakresie bezpieczeństwa pracy w budownictwie dr hab. inż. Bożena Hoła opracowała oryginalną metodykę analizy i oceny wypadkowości zawartą w monografii Modelowanie jakościowe i ilościowe wypadkowości w budownictwie. Kontynuacją prac w tym obszarze badawczym jest niniejsza monografia.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie1. Proces produkcyjny w budownictwie1.1. Materialne czynniki produkcji w procesie budowlanym1.2. Działania techniczne w procesie budowlanym1.3. Zasady porządkujące proces budowlany1.4. Czynniki zakłóceń w przebiegu procesu budowlanego2. Unormowania prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w budownictwie2.1. Wymagania zawarte w Kodeksie pracy2.2. Wymagania zawarte w Prawie budowlanym2.3. Aspekt bezpieczeństwa pracy w innych ustawach2.3.1. Ustawa o wyrobach budowlanych2.3.2. Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest2.3.3. Ustawa o systemie zgodności2.3.4. Ustawa o normalizacji2.4. Zestawienie najważniejszych przepisów bhp w budownictwie2.5. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy na terenie budowy2.5.1. Analiza przepisów Kodeksu pracy2.5.2. Analiza przepisów Prawa budowlanego3. Bezpieczeństwo pracy w cyklu życia inwestycji budowlanej3.1. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy w poszczególnych fazach cyklu życia inwestycji3.1.1. Faza przygotowania inwestycji3.1.2. Faza projektowania obiektu3.1.3. Faza budowy obiektu3.1.4. Faza użytkowania obiektu3.2. Zależności przyczynowo-skutkowe w procesie inwestycyjnym4. Charakterystyka środowiska pracy w budownictwie4.1. Strefy bezpieczeństwa w budownictwie4.2. Czynniki zagrożeń zawodowych w środowisku pracy4.3. Klasyfikacja czynników zagrożenia zawodowego4.4. Mierniki czynników szkodliwych w środowisku pracy4.5. Zidentyfikowane czynniki środowiska pracy w budownictwie5. Niebezpieczne czynniki fizyczne w środowisku pracy w budownictwie5.1. Zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi oraz ostrymi i wystającymi5.2. Zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi5.2.1. Ogólna komunikacja na terenie budowy5.2.2. Dojście do stanowiska pracy i opuszczenie go5.2.3. Obsługa stanowiska pracy5.3. Zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym5.4. Pozostałe czynniki niebezpieczne na terenie budowy5.4.1. Pożar lub wybuch5.4.2. Poparzenie6. Szkodliwe czynniki w środowisku pracy w budownictwie6.1. Hałas6.1.1. Powstawanie dźwięków6.1.2. Wrażliwość ucha ludzkiego na dźwięki6.1.3. Parametry charakteryzujące hałas w środowisku pracy6.1.4. Ocena narażenia zawodowego na hałas6.1.5. Zagrożenie hałasem na stanowiskach pracy w budownictwie6.1.6. Negatywne skutki oddziaływania hałasu na organizm człowieka6.2. Pył przemysłowy6.2.1. Narażenie na pył przemysłowy w budownictwie6.2.2. Azbest6.2.3. Chorobotwórcze działanie azbestu6.2.4. Azbest w wyrobach budowlanych6.2.5. Narażenie na pył azbestowy6.2.6. Utylizacja wyrobów zawierających azbest6.3. Drgania mechaniczne6.3.1. Źródła drgań w robotach budowlanych6.3.2. Parametry drgań oraz inne czynniki mające wpływ na reakcję organizmu6.3.3. Skutki oddziaływania drgań mechanicznych na organizm człowieka6.3.4. Ocena drgań na stanowisku pracy6.3.5. Charakterystyka stanowisk pracy w budownictwie pod kątem narażenia na drgania mechaniczne6.4. Mikroklimat6.5. Czynniki biologiczne6.5.1. Środowisko pracy w budownictwie w kontekście narażenia na czynniki biologiczne6.5.2. Czynniki biologiczne zidentyfikowane w robotach budowlanych6.5.3. Narażenie na czynniki biologiczne w wybranych zawodach budowlanych6.6. Szkodliwe czynniki chemiczne6.6.1. Niebezpieczne substancje chemiczne6.6.2. Skutki działania substancji lub mieszanin chemicznych na organizm człowieka6.6.3. Substancje chemiczne w materiałach budowlanych6.6.4. Procedura postępowania podczas prac z użyciem substancji chemicznych7. Czynniki uciążliwe w środowisku pracy w budownictwie7.1. Obciążenie fizyczne pracowników7.1.1. Transport ręczny na terenie budowy7.1.2. Wymuszona pozycja ciała7.2. Obciążenie psychonerwowe8. Identyfikacja potencjalnych zagrożeń w czasie realizacji robót budowlanych8.1. Definicja zagrożenia8.2. Źródła zagrożeń w robotach budowlanych8.3. Wybrane rodzaje robót budowlanych8.3.1. Czyszczenie powierzchni, malowanie natryskowe8.3.2. Roboty spawalnicze8.3.3. Roboty rozbiórkowe8.4. Roboty z użyciem materiałów niebezpiecznych8.4.1. Substancje i mieszaniny chemiczne stosowane w robotach budowlanych8.4.2. Karta charakterystyki substancji lub mieszaniny chemicznej8.4.3. Narażenie na czynniki chemiczne podczas wykonywania robót budowlanych8.5. Zagrożenia związane ze stosowaniem urządzeń8.5.1. Urządzenia poddozorowe8.5.2. Maszyny do robót ziemnych8.5.3. Maszyny do obróbki drewna8.6. Miejsce prowadzenia robót8.6.1. Praca w wykopach8.6.2. Prace na wysokości8.6.3. Roboty prowadzone w czynnych zakładach pracy8.6.4. Roboty prowadzone w zamkniętych przestrzeniach (zbiorniki, kanały)8.6.5. Roboty prowadzone w pobliżu linii elektroenergetycznych8.7. Instrukcja bezpiecznego wykonania robót budowlanych9. Wypadki przy pracy9.1. Definicja wypadku przy pracy oraz związane z nią pojęcia9.2. Schemat sytuacji wypadkowej9.3. Postępowanie w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy9.4. Analiza wypadkowości w polskiej gospodarce9.5. Analiza wypadkowości w polskim budownictwie9.5.1. Liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w polskim budownictwie9.5.2. Wskaźnik częstości wypadków9.5.3. Podsumowanie wyników badań10. Choroby zawodowe w polskim budownictwie10.1. Definicja choroby zawodowej10.2. Wykaz chorób zawodowych10.3. Postępowanie w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej10.4. Narażenie zawodowe w polskiej gospodarce10.4.1. Ogólna charakterystyka gospodarki w aspekcie chorób zawodowych10.4.2. Choroby zawodowe w budownictwie11. Zarządzanie ryzykiem zawodowym11.1. Definicja ryzyka zawodowego11.2. Ocena ryzyka zawodowego11.3. Ograniczanie lub eliminowanie ryzyka oraz jego dokumentowanie11.4. Klasyfikacja metod oceny ryzyka zawodowego11.5. Wybrane jakościowe metody oceny ryzyka zawodowego11.5.1. Metoda oceny ryzyka zawodowego zgodnie z Polską Normą11.5.2. Analiza bezpieczeństwa pracy (Job Safety Analysis, JSA)11.5.3. Wstępna analiza zagrożeń (Preliminary Hazard Analysis, PHA)11.5.4. RiskScore11.6. Metody ilościowe oceny ryzyka11.7. Przykłady oceny ryzyka zawodowego11.7.1. Ocena ryzyka na stanowisku pracy zbrojarza-betoniarza11.7.2. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy malarza budowlanego11.7.3. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy operatora żurawia12. Organa kontroli w zakresie bezpieczeństwa pracy w budownictwie12.1. Państwowa Inspekcja Pracy12.2. Państwowa Inspekcja Sanitarna12.3. Urząd Dozoru Technicznego12.4. Państwowy Nadzór BudowlanyPodsumowanieLiteratura