BADANIA NAD RELIGIAMI AFRYKI ORAZ RELIGIJNOŚCIĄ LUDOWĄ POLSKI I UKRAINY

ISBN: 978-83-7306-435-5

321 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2009

Utworzona w 1918 roku w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Katedra Historii Religii była pierwszą w Polsce katedrą religioznawstwa. Po reaktywacji w 1958 roku rozpoczęła działalność naukowo-dydaktyczną jako Katedra Historii i Etnologii Religii. Od 1961 roku pracownicy naukowi katedry byli promotorami 19 prac doktorskich oraz 182 prac licencjackich i magisterskich. Prace doktorskie i magisterskie koncentrują się przede wszystkim wokół dwóch nurtów tematycznych: religie ludów Afryki oraz kultura duchowa i religijność ludowa Polski. Niniejszym tomem czci się złoty jubileusz reaktywacji katedry oraz prezentuje się szanownym Czytelnikom badania i dorobek naukowy pracowników i absolwentów tej katedry.Henryk Zimoń przedstawia działalność katedry oraz własne badaniarytuałów i symboliki afrykańskich rytuałów pogrzebowych. Kolejne artykuły dotyczą dialogu chrześcijaństwa z tradycyjnymi religiami afrykańskimi (Eugeniusz Sakowicz) oraz z islamem w Ghanie (Stanisław Grodź), studiów nad rytuałami u ludu Basari z Togo (Jacek J. Pawlik), wierzeń ludu Aszanti z Ghany (Grzegorz Wita) oraz sakralności masek u ludów Afryki Zachodniej (Krzysztof Niedałtowski), a także ideologizacji religii w Maroku (Adam A. Szafrański) i Braci Muzułmanów w Egipcie (Adam Wąs). Zdzisław Kupisiński prezentuje tematykę i specyfikę stacjonarnych badań terenowych absolwentów katedry nad religijnością ludową Polski i Ukrainy oraz omawia własne badania etnograficzne nad ludową eschatologią w regionach opoczyńskim i radomskim. Następne artykuły zajmują się religijnością ludową na Kaszubach (Jan Perszon), protestancką kulturą ludową na Górnym Śląsku (Krzysztof Gładkowski), kultem św. Mikołaja w Polsce (Józef Nowak), religijnością adwentową w Bieszczadach (Kinga K. Pałka) i bożonarodzeniową w regionie gródeckim na Podolu (Svitlana Snigurska).

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie (Henryk ZIMOŃ SVD)Henryk ZIMOŃ SVD. Badania Katedry Historii i Etnologii Religii nad tradycyjnymi religiami Afryki Subsaharyjskiej1. Działalność dydaktyczna2. Tematyka badań afrykanistycznych3. Pojęcie i klasyfikacja rytuałów4. Symbolika afrykańskich rytuałów pogrzebowych4.1. Kalebasa4.2. Miejsce grobu i położenie ciała zmarłej osoby4.3. Woda i golenie głowy - symbole przebaczenia i puryfikacji4.4. Symbolika płci4.5. TańceResearch on the Traditional Religions of Sub-Saharan AfricaCarried out by the Chair of History and Ethnology of Religion. SummaryEugeniusz SAKOWICZ. Bóg - człowiek - świat. Jana Pawia II tematy dialoguKościoła katolickiego z tradycyjnymi religiami afrykańskimi1. Człowiek w świecie i wobec Boga. Perspektywa tradycyjnych religiiafrykańskich2. Geneza dialogu Jana Pawła II z tradycyjnymi religiami afrykańskimii świadectwa tego dialogu3. O Bogu, człowieku i świecie - przedmiot dialogu Kościoła katolickiegoz tradycyjnymi religiami afrykańskimi4. Sfery dialoguGod - Man - the World. John Paul II‘-s Subjects for the Dialogueof the Catholic Church with African Traditional Religions. SummaryJacek Jan PAWLIK SVD. Studia nad rytuałami u ludu Basari z Togo1. Rytuał jako przedmiot badań terenowych2. Obrzędy przejścia3. Rytuały kryzysoweStudies of Rituals among the Bassari People from Togo. SummaryAdam A. SZAFRAŃSKI. Ideologizacja religii na przykładzie badańClifforda Geertza w MarokuIdeologization of Religion Presented in Clifford Geertz‘-s Research in Morocco. SummaryAdam WĄS SVD. Polityczny wymiar islamu. Bracia Muzułmanie w Egipcie1. Powstanie i rozwój Braci Muzułmanów w Egipcie2. Strategia Braci Muzułmanów2.1. Inicjatywa reform2.2. Wybory prezydenckie i parlamentarnePolitical Dimension of Islam. Muslim Brotherhood in Egypt. SummaryStanisław GRODŹ SVD. Muzułmańsko-chrześcijańskie kontakty w Ghanie.Przykład Tamale1. Szkic sytuacji religijnej w Ghanie2. Specyfika Tamale3. Przykłady wzajemnych kontaktówMuslim-Christian Encounters in Ghana. Tamale as a Case-Study. Summary Ks. Grzegorz WITA. Studia nad wierzeniami ludu Aszanti z Ghany1. Aszancki kontekst środowiskowy2. Historia3. Dziedzictwo kulturowe i religijne4. Badacze kultury i religii Aszantów5. Badania Katedry Historii i Etnologii ReligiiInstytutu Teologii Fundamentalnej KUL6. Badania własne autoraStudies on the Beliefs of the Ashanti People of Ghana. SummaryKs. Krzysztof NIEDAŁTOWSKI. Studia nad sakralnością masek afrykańskich 1. Aktualny stan zachowania przedmiotu badań2. Specyfika badań terenowych dotyczących masek rytualnych3. Zakres prac badawczych w Afryce Zachodniej4. Religioznawcze interpretacje masek obrzędowych5. Centralna rola masek w wierzeniach ludów Afryki ZachodniejStudies on the Sacred Character of Afrlcan Masks. SummaryZdzisław KUPISIŃSKI SVD. Badania Katedry Historii i Etnologii Religii nad religijnością ludową1. Działalność naukowa2. Specyfika i tematyka badań nad religijnością ludową3. Ludowa eschatologiaResearch on Folk Religiosity Carried out by the Chair of History and Ethnology of Religion. SummaryKs. Jan PERSZON. Zmierzch kultury chłopskiej a kaszubska pobożność ludowa1. Transformacja cywilizacyjnospołeczna na Kaszubach po drugiej wojnie światowej2. Zanik stanu chłopskiego jako nośnika tradycyjnej kultury duchowej2.1. Zmiany obrzędowości rodzinnej2.2. Rok obrzędowy czy relikty obrzędowości dorocznejThe Twilight of Peasant Culture and Kashubian Folk Religiosity. SummaryKrzysztof GŁADKOWSKI. Protestancka kultura ludowa na Górnym Śląsku1. Pojęcie protestanckiej kultury ludowej2. Obrzędowość weselna jako przykład ewangelickiej inkulturacji w górnośląskiej kulturze ludowejProtestant Folk Culture in Upper Silesia. SummaryJózef NOWAK. Badania Katedry Historii i Etnologii Religii nad kultem św. Mikołaja w Polsce1. Opiekun gospodarzy, zwierząt domowych i wilków2. Tradycja obdarowywania3. Mikolaje beskidzkieResearch on the Cult of St. Nicholas in PolandCarried out by the Chair of History and Ethnology of Religion. SummaryKinga Karolina PAŁKA. Religijność adwentowa w Bieszczadach1. Charakterystyka pobożności adwentowej2. Praktyki gospodarcze i domowe3. Święci w AdwencieAdvent Religiousness in the Bieszczady Region. Summary Svitlana SNIGURSKA. Religijność Bożego Narodzenia w regionie gródeckimna Podolu (Ukraina)1. Adwent2. Dzień wigilijny3. Boże Narodzenie4. KolędowanieChristmas Religiousness in the Region of Grodek in Podolia (Ukrainę).SummaryIndeks nazwisk