ARGUMENTY I ROZUMOWANIA PRAWNICZE W KONSTYTUCYJNYM PAŃSTWIE PRAWA KOMENTARZ

ISBN: 978-83-8138-336-3

1420 stron
format: B5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2021

Książka jest unikatem na skalę światową. Autorzy przedstawiają dokładny opis i analizę toposów (argumentów) stosowanych w dogmatyce prawa i orzecznictwie, wzbogacając je o historię tych toposów i interesujące przykłady ich zastosowania. Dodatkową zaletę stanowi wskazanie bogatej literatury krajowej i zagranicznej. Publikacja będzie nieocenioną pomocą nie tylko dla orzecznictwa i dogmatyki prawa, lecz także dla studentów tej dziedziny - również z tego względu, że napisano ją precyzyjnym językiem, z dbałością o jasność i zrozumiałość, nawet dla tych czytelników, którzy nie mają przygotowania teoretycznoprawnego.

SPIS TREŚCI

Przedmowa
Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski

Wykaz skrótów

Wprowadzenie
Andrzej Grabowski

Teoria konstytucyjnego państwa prawa a topiczny model argumentacji prawniczej
Justyna Holocher

Aksjologia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Monika Florczak-Wątor

Rozumowania prawnicze i schematy argumentacyjne w sądowym stosowaniu prawa
Michał Araszkiewicz

KOMENTARZ do argumentów i toposów prawniczych
Wstęp
Andrzej Grabowski
1. Ius est ars boni et aequi
Jakub Kret, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski
2. Zasada dobra wspólnego
Oskar Pogorzelski, Monika Florczak-Wątor, Jakub Kret
3. Zasada demokratycznego państwa prawnego
Michał Araszkiewicz, Monika Florczak-Wątor
4. Zasada ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa
Aleksandra Dębowska, Kaja Ptak
5. Zasada ochrony praw słusznie nabytych
Aleksandra Dębowska, Justyna Holocher
6. Zasada pewności prawa
Zuzanna Krzykalska, Monika Florczak-Wątor, Kaja Ptak
7. Lex non obligat nisi promulgata
Marcin Krzemiński, Oskar Pogorzelski
8. Lex retro non agit
Marcin Krzemiński, Filip Gołba
9. Ignorantia iuris nocet
Dominika Kowalska, Aleksandra Dębowska, Justyna Holocher
10. Clara non sunt interpretanda
Andrzej Grabowski, Monika Florczak-Wątor
11. Argument ze sprawiedliwości społecznej
Rafał Michalczak, Aleksandra Dębowska, Andrzej Grabowski
12. Argument ze zmian społecznych
Maciej Pach, Rafał Michalczak, Oskar Pogorzelski
13. Nakaz wykładni prawa zgodnie z zasadami prawnymi
Michał Araszkiewicz, Monika Florczak-Wątor, Marcin Krzemiński
14. Argument z odwołania się do wartości pozaprawnych
Maciej Pach, Michał Araszkiewicz
15. Zasada słuszności
Barbara Krzyżewska, Andrzej Grabowski, Jakub Kret
16. Summum ius summa iniuria
Oskar Pogorzelski, Andrzej Grabowski, Maciej Pach
17. Ex iniuria non oritur ius
Oskar Pogorzelski, Maciej Pach
18. Lex iniustissima non est lex
Andrzej Grabowski, Marcin Krzemiński
19. Prawo nie powinno ustępować przed naruszeniem prawa
Maciej Pach, Marcin Biskupski
20. Założenie racjonalnego prawodawcy
Oskar Pogorzelski, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski, Magdalena Latacz
21. Nakaz respektowania dyrektyw techniki prawodawczej w procesie interpretacji
Oskar Pogorzelski, Michał Araszkiewicz
22. Nakaz uwzględniania definicji legalnych
Andrzej Grabowski, Marcin Krzemiński, Oskar Pogorzelski
23. Nakaz określoności przepisów prawa
Marcin Krzemiński, Andrzej Grabowski, Zuzanna Krzykalska
24. Argument z typu przepisów prawa
Oskar Pogorzelski, Andrzej Grabowski, Marcin Krzemiński, Zuzanna Krzykalska
25. Zakazy wykładni synonimicznej i homonimicznej
Maciej Pach, Rafał Michalczak
26. Lege non distinguente nec nostrum est distinguere
Justyna Holocher, Andrzej Grabowski, Marcin Krzemiński
27. Argument z języka powszechnego
Andrzej Grabowski, Magdalena Michalska, Kaja Ptak
28. Nakaz stosowania reguł syntaktycznych języka ogólnego (powszechnego)
Zuzanna Krzykalska, Aleksandra Dębowska, Andrzej Grabowski
29. Zakaz wykładni per non est
Oskar Pogorzelski, Marcin Krzemiński
30. Argument a rubrica
Maciej Pach, Aleksandra Dębowska, Andrzej Grabowski, Zuzanna Krzykalska, Kaja Ptak
31. Argument systemowy
Andrzej Grabowski, Marcin Krzemiński, Zuzanna Krzykalska
32. Argument z unikania sprzeczności
Rafał Michalczak, Marcin Krzemiński
33. Dyrektywa wykładni holistycznej
Michał Araszkiewicz
34. Argument z woli historycznego prawodawcy
Marcin Krzemiński, Justyna Holocher, Magdalena Latacz
35. Argument z ratio legis
Michał Araszkiewicz, Aleksandra Dębowska
36. Argument teleologiczny (celowościowy)
Filip Gołba, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski, Magdalena Michalska
37. Wnioskowanie z celu na środki
Rafał Michalczak, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski
38. Argument z natury rzeczy
Zuzanna Krzykalska, Justyna Holocher
39. Impossibilium nulla obligatio
Zuzanna Krzykalska, Jakub Kret, Magdalena Latacz
40. Argument ad absurdum
Dominika Kowalska, Jakub Kret, Kaja Ptak
41. Nakaz respektowania zasady derogacji wyraźnej
Oskar Pogorzelski, Andrzej Grabowski, Maciej Pach
42. Lex superior derogat legi inferiori
Andrzej Grabowski, Jakub Kret
43. Lex specialis derogat legi generali
Rafał Michalczak, Maciej Pach
44. Lex posterior derogat legi priori
Filip Gołba, Magdalena Latacz
45. Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
Filip Gołba, Magdalena Michalska
46. Zasada legalizmu
Monika Florczak-Wątor, Michał Araszkiewicz
47. Zakaz wykładni prawotwórczej
Marcin Krzemiński, Justyna Holocher
48. Zakaz wykładni rozszerzającej/zwężającej
Rafał Michalczak, Andrzej Grabowski, Maciej Pach
49. Exceptiones non sunt extendendae
Rafał Michalczak, Andrzej Grabowski, Magdalena Latacz
50. Argument a contrario
Rafał Michalczak, Aleksandra Dębowska, Andrzej Grabowski
51. Nakaz pierwszeństwa wykładni językowej
Michał Araszkiewicz
52. Argument ab exemplo
Justyna Holocher, Michał Araszkiewicz, Maciej Pach
53. Argument z poglądu dominującego
Justyna Holocher, Zuzanna Krzykalska
54. Nakaz wykładni prawa w zgodzie z konstytucją
Monika Florczak-Wątor, Justyna Holocher, Magdalena Latacz
55. Domniemanie konstytucyjności ustawy
Andrzej Grabowski, Aleksandra Dębowska
56. Argument ze spójności
Michał Araszkiewicz, Monika Florczak-Wątor, Magdalena Michalska
57. Nakaz respektowania hierarchii źródeł prawa
Magdalena Latacz, Oskar Pogorzelski
58. Nakaz (zasada) interpretacji prawa zgodnie z prawem międzynarodowym
Monika Florczak-Wątor, Maciej Pach, Kaja Ptak
59. Nakaz prounijnej wykładni prawa krajowego
Monika Florczak-Wątor, Kaja Ptak
60. Argument prawnoporównawczy
Maciej Pach, Justyna Holocher
61. Zasada podziału władzy
Aleksandra Dębowska, Michał Araszkiewicz
62. Zasada godności człowieka jako źródła wolności i praw
Marcin Krzemiński, Andrzej Grabowski, Justyna Holocher, Magdalena Latacz
63. Zasada proporcjonalności
Magdalena Michalska, Magdalena Latacz
64. Zakaz naruszania istoty konstytucyjnych wolności i praw
Magdalena Michalska, Monika Florczak-Wątor
65. Zakaz nadmiernej ingerencji w sferę praw człowieka
Aleksandra Dębowska, Oskar Pogorzelski
66. Argument a fortiori
Oskar Pogorzelski, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski
67. Zasada równości
Maciej Pach, Oskar Pogorzelski
68. Argument z analogii
Michał Araszkiewicz, Rafał Michalczak, Maciej Pach
69. Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
Marcin Krzemiński, Michał Araszkiewicz, Rafał Michalczak
70. Zakaz wykładni prowadzącej do luk
Michał Araszkiewicz, Monika Florczak-Wątor
71. Nullum crimen, nulla poena sine lege
Maciej Pach, Andrzej Grabowski
72. Cogitationis poenam nemo patitur
Magdalena Latacz, Oskar Pogorzelski, Kaja Ptak
73. Domniemanie niewinności
Justyna Holocher, Maciej Pach
74. In dubio pro reo
Justyna Holocher
75. Domniemanie i ochrona dobrej wiary
Justyna Holocher, Barbara Krzyżewska
76. Sama możliwość wątpliwości nie powinna mieć rozstrzygającego znaczenia
Michał Araszkiewicz, Marcin Krzemiński
77. Ei incumbit probatio qui dicit, non ei qui negat
Michał Araszkiewicz, Monika Florczak-Wątor
78. Argument z faktów notoryjnych
Kaja Ptak, Marcin Krzemiński
79. Audiatur et altera pars
Maciej Pach, Oskar Pogorzelski
80. Nemo (est) iudex in causa sua
Kaja Ptak, Jakub Kret, Andrzej Grabowski, Maciej Pach
81. Iura novit curia
Marcin Biskupski, Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski
82. Zasada powagi rzeczy osądzonej (res iudicata)
Jakub Kret, Marcin Krzemiński
83. Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Monika Florczak-Wątor, Magdalena Michalska
84. Ne eat iudex ultra petita partium
Oskar Pogorzelski, Marcin Krzemiński
85. Zakaz reformationis in peius
Marcin Krzemiński, Zuzanna Krzykalska
86. Pacta sunt servanda
Aleksandra Dębowska, Andrzej Grabowski
87. Rebus sic stantibus
Aleksandra Dębowska, Zuzanna Krzykalska
88. Zakaz nadużycia prawa
Justyna Holocher, Barbara Krzyżewska
89. Nulla iniuria est, quae in volentem fiat
Oskar Pogorzelski, Maciej Pach
90. Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet
Marcin Krzemiński, Oskar Pogorzelski
91. Nullum tributum sine lege
Oskar Pogorzelski, Marcin Krzemiński

Dekalog dobrego argumentatora
Manuel Atienza

Autorzy

Contents

Summary
F. Gołba