ANALIZA STRUKTURY INTERAKCJI W SYTUACJI ROZMOWY NAUCZYCIELI Z RODZICAMI O PROBLEMACH SZKOLNYCH UCZNIA

ISBN: 978-83-89600-60-8

398 stron
format: B5
oprawa: miękka
Rok wydania: 2009

fragment ze wstępu

Główne idee tej publikacji mają swe źródło w refleksji nad współpracą nauczycieli i rodziców podczas rozwiązywania problemów szkolnych ucznia, podejmowaną w sytuacji rozmowy indywidualnej ("w cztery oczy").Jakość tej współpracy, jej efekty mogą mieć fundamentalne znaczenie, zarówno dla kariery szkolnej ucznia, jak i dla wszystkich podmiotów edukacji. O społecznej wadze problematyki sprawnej współpracy nauczycieli z rodzicami świadczy fakt, że nie ma chyba książki pedagogicznej, w której nie byłoby zawarte hasło: "współpraca z rodzicami". Od dawna dostrzegana rola tej współpracy, w ostatnich latach jest szczególnie eksponowana w związku z postulowaną zmianą paradygmatu edukacji adaptacyjnej na paradygmat edukacji podmiotowej. Do wzrostu zainteresowania procesami komunikowania się w przestrzeni edukacyjnej przyczyniły się badania interdyscyplinarne dotyczące funkcjonowania mikrostruktur społecznych oraz porozumiewania się i podejmowania decyzji w zespołach. Niewątpliwie dużą rolę odegrały badania różnych aspektów życia społecznego szkoły (m.in. K. Kraszewski 1987- A. Janowski 1989, 1995- R. Meighan 1991, 1993- J. Gęsicki 1992- B. Śliwerski 1992, 1996- G. Klimowicz 1995- M. Dudzikowa 1996).W publikacji zamierzam się zająć pewnym wycinkiem problematyki kontaktów nauczycieli z rodzicami - interakcjami w sytuacji rozmowy indywidualnej1. Będę starała się odpowiedzieć na pytanie: Jak przebiega proces interakcji (współdziałania) między nauczycielami a rodzicami w sytuacji rozmowy indywidualnej i jakie czynniki kontekstowe wyznaczają jego podstawowe parametry? Ze względu na społeczną wagę problematyki sprawnej współpracy w procesie rozwiązywania problemów szkolnych ucznia, uwagę skupiam na interakcjach przebiegających podczas omawiania takich tematów, jak problemy ucznia w nauce czy w funkcjonowaniu społecznym.

SPIS TREŚCI

WSTĘP

CZĘŚĆ PIERWSZA. PODSTAWY TEORETYCZNE BADAŃ

Rozdział 1. Rozmowa jako czynność (działanie), proces i struktura1.1. Rozmowa na tle pojęcia dyskursu i pojęcia interakcji1.2. Rozmowa jako struktura i proces - modele badania przebiegu interakcjiw sytuacji rozmowy1.2.1. Rozmowa w kategoriach struktury lokalnej i globalnej1.2.2. Struktura rozmowy w kategoriach strategii interakcyjnych1.2.3. Główne nurty w badaniach nad dyskursem i ich inspiracje dla badań nad zjawiskami w przestrzeni edukacyjnejRozdział 2. Rozmowa nauczycieli z rodzicami i jej uwarunkowania - przegląd literatury przedmiotu2.1. Rozmowa indywidualna jako jedna z form współpracy szkoły i rodziny2.2. Cechy kontaktów nauczycieli z rodzicami2.3. Kontekst globalny i lokalny rozmowy nauczycieli z rodzicami2.3.1. Uwarunkowania społeczno-kulturowe2.3.2. Kontekst psychosocjopedagogiczny stosunków rodziny i szkoły2.4. Współpraca nauczycieli i rodziców w aspekcie rozwiązywania problemówszkolnych uczniaCZĘŚĆ DRUGA. CECHY INTERAKCJI W SYTUACJI ROZMOWY NAUCZYCIELI Z RODZICAMI O "PROBLEMACH SZKOLNYCH UCZNIA" I ICH UWARUNKOWANIA (badania własne)Rozdział 3. Metodologiczne podstawy badań3.1. Problematyka i cel badań3.2. Procedura i metoda badań3.2.1. Analiza dyskursu z perspektywy przedmiotu i metody badań3.2.2. Opis metody badań oraz technik badawczych3.3. Empiryczny sposób pomiaru zmiennych (schemat badań)3.3.1. Pomiar struktury interakcji3.3.1.1. Organizacja pomiaru3.3.1.2. Model badania makrostruktury interakcji3.3.1.3. Model badania struktury interakcji w sytuacji omawiania "problemów szkolnych ucznia"3.3.2. Pomiar czynników związanych z kontekstem rozmowy3.4. Przebieg i organizacja badańRozdział 4. Struktura interakcji w sytuacjach rozmowy indywidualnej (wyniki badań)4.1.Ogólna charakterystyka sytuacji rozmowy indywidualnej nauczycielaz rodzicami4.1.1.Superstruktura, miejsce i czas rozmów, sposób inicjowania kontaktów4.1.2. Struktura tematyczna rozmów indywidualnych4.1.3. Aktywność konwersacyjna, czas interakcji i lokalna organizacja rozmowy4.2. Struktura interakcji w sytuacji rozwiązywania "problemów szkolnychucznia" - analiza dystrybucji wkładów i konstelacji ról interakcyjnych4.2.1. Inicjowanie tematów dotyczących "problemów szkolnych ucznia" i jego uwarunkowania4.2.2. Analiza strukturalna i sekwencyjna tematów o "problemach szkolnych ucznia"4.2.2.1. "Budowa" tematów- inicjowanie strategii interakcyjnych i jego uwarunkowania4.2.2.2. Rodzaje strategii a cele komunikacyjne rozmówców4.2.3. Proces rozwiązywania "problemów szkolnych ucznia" - aspektformalno-strukturalny i treściowy4.2.3.1. Aktywność konwersacyjna rozmówców podczas omawiania "problemów szkolnych ucznia" i jej uwarunkowania4.2.3.2. Lokalna organizacja rozmowy o "problemach szkolnych ucznia"4.2.3.3.Struktura procesu rozwiązywania problemów ucznia w aspekcie treściowymRozdział 5. Strategie interakcyjne nauczycieli i rodziców w procesie rozwiązywania problemów szkolnych ucznia - ukryte wymiary współpracy5.1.Interakcje nauczycieli z rodzicami w sytuacji problemów ucznia z nauką- w kontekście analizy ramowej5.2.Interakcje nauczycieli z rodzicami w sytuacji problemów ucznia w grupie- w kontekście analizy ramowej5.3.Rozwiązywanie problemów szkolnych ucznia (z nauką i w relacjach w klasie) na przestrzeni roku szkolnego - analiza interakcji jako superstrukturyRozdział 6. Podsumowanie i wnioski wynikające z badań6.1. Wnioski wynikające z badań6.1.1. Makrostruktura interakcji i jej uwarunkowania6.1.2. Struktura interakcji w sytuacji rozwiązywania "problemów szkolnych ucznia" i jej uwarunkowania6.1.3.Wyniki analizy sekwencyjnej - przebieg interakcji w sytuacji rozwiązywania problemów szkolnych ucznia6.2. Funkcje współpracy i funkcje rozmowy nauczycieli z rodzicami6.2.1. Transmisja oczekiwań szkoły (nakłonienie rodzica, aby opowiedział się po stronie szkoły)6.2.2. Współpraca w realizacji zadań edukacyjnych (nakłonienie rodzica,aby podjął rolę pomocnika nauczyciela)6.2.3. Funkcje współpracy dla rodzica6.3. Nauczyciele i rodzice jako uczestnicy interakcji w sytuacji wspólnegorozwiązywania problemów. Między tradycyjnym modelem współpracy a ... (mity partnerstwa)ZakończenieBibliografia