ANALIZA PORÓWNAWCZA MODELU ROZPRAWY GŁÓWNEJ MIĘDZY KONTRADYKTORYJNOŚCIĄ A INKWIZYCYJNOŚCIĄ

ISBN: 978-83-8286-285-0

550 stron
format: A5
oprawa: twarda
Rok wydania: 2022

Książka przedstawia jeden z najbardziej kluczowych i aktualnych problemów procedury karnej - wybór między inkwizycyjnością a kontradyktoryjnością modelu rozprawy głównej. Omówiono w niej nie tylko kształt normatywny wybranych instytucji procesowych, lecz także przybliżono dyskusję w doktrynie poszczególnych państw dotyczącą efektywności i zasadności danego rozwiązania. Poddano również analizie konsekwencje określonego ukształtowania procedury karnej.

W opracowaniu omówiono ukształtowanie modelu rozprawy głównej w procesie karnym w Polsce, we Francji, w Niemczech, Anglii, Stanach Zjednoczonych i we Włoszech. Przedstawiono w nim, jak dane rozwiązanie procesowe funkcjonuje w określonym otoczeniu prawnym i jakie są konsekwencje przebiegu i zasad prowadzenia rozprawy w porównaniu z modelem polskim.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział I
Modele procesu karnego i ich komponenty
1. Metody prowadzenia badań prawnoporównawczych
2. Metody uporządkowania materii procesu
2.1. Operowanie modelami prawnymi
2.2. Modele idealne i modele normatywne
2.3. Tradycje prawne
3. Modele idealne anglosaskiego i kontynentalnego procesu karnego
3.1. Komponenty rozprawy w modelu anglosaskim i kontynentalnym
3.2. Model mieszany o zwiększonej kontradyktoryjności
4. Przemieszczanie się instytucji karnoprocesowych między modelami
4.1. Przyczyny zmian
4.2. Przeszczepy prawne
4.3. Rola orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Podsumowanie

Rozdział II
Poszukiwanie prawdy materialnej a zasada kontradyktoryjności
1. Kompatybilność zasad procesu karnego
2. Ustalenie prawdy materialnej jako cel procesu karnego
2.1. Ustalenie prawdy materialnej jako cel procesu kontynentalnego
2.2. Spór o ustalenie prawdy materialnej w procesie kontynentalnym
2.3. Spór o ustalenie prawdy materialnej w procesie angielskim
2.4. Spór o ustalenie prawdy materialnej w procesie amerykańskim
3. Prowadzenie rozprawy zgodnie z zasadą kontradyktoryjności
3.1. Zasada kontradyktoryjności w procesie kontynentalnym
3.2. Zasada kontradyktoryjności w modelu anglosaskim
3.3. Spór o jednolite rozumienie zasady kontradyktoryjności
4. Założenia modelu mieszanego o zwiększonej kontradyktoryjnośc
4.1. Zwrot modelu włoskiego w stronę większej kontradyktoryjności
4.2. Zwrot modelu polskiego w stronę większej kontradyktoryjności
4.3. W poszukiwaniu równowagi między zasadą prawdy materialnej i zasadą kontradyktoryjności
Podsumowanie

Rozdział III
Dylematy bezstronności sędziego
1. Rola mechanizmów zapewniających bezstronność sędziego
2. Granice aktywności sędziego w postępowaniu dowodowym
2.1. Pasywność sędziego w modelu anglosaskim
2.2. Dlaczego sędzia musi pozostać pasywny w modelu anglosaskim?
2.3. Aktywność sędziego w modelu kontynentalnym
2.4. Dlaczego sędzia musi pozostać aktywny w modelu kontynentalnym?
2.5. Poszukiwanie złotego środka w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
2.6. Synteza
3. Etapy zarządzania przez sędziego rozprawą
3.1. Znaczenie posiedzenia przygotowawczego w modelu anglosaskim
3.2. Bieżące zarządzanie rozprawą w modelu kontynentalnym
3.3. Zmiana paradygmatu zarządzania rozprawą w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
3.4. Synteza
4. Specyfika organu rozstrzygającego
4.1. Ława przysięgłych w modelu anglosaskim (sąd podzielony)
4.2. Ława przysięgłych w modelu kontynentalnym (sąd jednolity)
4.3. Synteza
Podsumowanie

Rozdział IV
Spór stron procesowych i mechanizmy jego prowadzenia
1. Spór i strony procesowe
2. Struktura postępowania dowodowego
2.1. Dualna struktura postępowania dowodowego w modelu anglosaskim
2.2. Jednolita struktura postępowania dowodowego w modelu kontynentalnym 2.3. Model mieszany o zwiększonej kontradyktoryjności
2.4. Synteza
3. Rola oskarżyciela na rozprawie
3.1. Funkcja prosta oskarżenia w modelu anglosaskim
3.2. Funkcja złożona oskarżenia w modelu kontynentalnym
3.3. Funkcja oskarżenia w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
3.4. Synteza
4. Konsekwencje pełnienia przez oskarżyciela funkcji prostej albo złożonej
4.1. Wzajemne oddziaływanie roli sędziego i prokuratora
4.2. Wyznaczniki istnienia "sprawy oskarżenia"
4.3. Postępowanie w razie nastąpienia punktu zwrotnego rozprawy
4.4. Funkcja ścigania versus funkcja oskarżania: opozycja czy symbioza?
5. Rola oskarżonego na rozprawie w ramach uprawnień osobistych
5.1. Wyjaśnienia oskarżonego w modelu kontynentalnym
5.2. Zeznania oskarżonego jako świadka w modelu anglosaskim
5.3. Wyjaśnienia oskarżonego w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
5.4. Konsekwencje charakteru prawnego oświadczenia
5.5. Granice swobody oskarżonego co do treści oświadczeń
6. Rola obrony na rozprawie w ramach uprawnień procesowych
6.1. Aktywna obrona i bierny oskarżony w modelu anglosaskim
6.2. Aktywny oskarżony i pasywna obrona w modelu kontynentalnym
6.3. Aktywny oskarżony i aktywna obrona w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
7. Mechanizmy prowadzenia sporu
7.1. Świadkowie stron w modelu anglosaskim
7.2. Świadkowie sądu w modelu kontynentalnym
7.3. Przesłuchanie krzyżowe jako mechanizm walki procesowej w modelu anglosaskim
7.4. Znaczenie przesłuchania krzyżowego w modelu kontynentalnym
7.5. Przesłuchanie krzyżowe w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
Podsumowanie

Rozdział V
Model budowania i korzystania z akt sprawy
Dwa podejścia do zakresu wiedzy sędziego
Model budowania akt sprawy
2.1. Kontynentalny model "sędziego wszystkowiedzącego"
2.2. Konsekwencje funkcjonowania modelu "sędziego wszystkowiedzącego"
2.3. Anglosaski model sędziego tabula rasa
2.4. Model oddzielnych akt sprawy we Włoszech i akt segregowanych w Polsce
2.5. Synteza
Model wprowadzania wyników postępowania przygotowawczego na rozprawę
3.1. Sięganie do akt sprawy w modelu kontynentalnym
3.2. Sięganie po dowody pochodne w modelu anglosaskim
3.3. Model procesu mieszanego o zwiększonej kontradyktoryjności
3.4. Synteza
Podsumowanie

Rozdział VI
Mechanizmy oceny dopuszczalności dowodów
Blokada informacji w ramach danego modelu reguł dopuszczalności dowodów
Styl prowadzenia postępowania dowodowego
2.1. Anglosaski styl postępowania dowodowego
2.2. Kontynentalny styl postępowania dowodowego
2.3. Mechanizm oceny dopuszczalności dowodów w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
Mechanizmy blokowania, eliminacji i dyskwalifikacji informacji
3.1. Mechanizmy oceny dopuszczalności dowodów w prawie anglosaskim
3.2. Mechanizmy oceny dopuszczalności dowodów w prawie kontynentalnym
3.3. Synteza
Procedura stosowania mechanizmu oceny dopuszczalności dowodów
4.1. Procedura oceny dopuszczalności dowodów w prawie anglosaskim
4.2. Procedura oceny dopuszczalności dowodów w prawie kontynentalnym
4.3. Model mieszany o zwiększonej kontradyktoryjności
4.4. Synteza
Etapy zastosowania mechanizmu oceny dopuszczalności dowodów
5.1. Ocena atomistyczna dowodów w modelu anglosaskim
5.2. Ocena holistyczna dowodów w modelu kontynentalnym
5.3. Synteza
Konsekwencje zastosowania mechanizmów oceny dopuszczalności dowodu
6.1. Skutki nielegalności dowodu w prawie anglosaskim
6.2. Skutki nielegalności dowodu w modelu kontynentalnym
6.3. Skutki nielegalności dowodu w modelu mieszanym o zwiększonej kontradyktoryjności
6.4. Synteza
Źródła niedopuszczalności w niewiarygodności i nieistotności dowodu
7.1. Nieistotność i niewiarygodność dowodu w prawie anglosaskim
7.2. Nieistotność i niewiarygodność dowodu w prawie kontynentalnym
8. Podsumowanie

Podsumowanie
Bibliografia